Statuty Generalne Zakonu Braci Mniejszych

Art. 7
Bracia niech sprawują wspólnie i, o ile to możliwe, z wiernymi, Eucharystię, Liturgię Godzin oraz inne nabożeństwa.

Art. 8
Do kapituły lokalnej należy ustalenie czasu, a także innych okoliczności sprawowania Eucharystii i modlitwy wspólnej, tak w zakresie Liturgii Godzin, jak i słowa Bożego oraz innych nabożeństw właściwych Zakonowi, z zachowaniem norm wydanych przez kompetentną władzę. Ustalenia te wymagają zatwierdzenia przez ministra prowincjalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 9
§1. Coroczne rekolekcje powinny trwać przynajmniej pięć dni.
§2. Czas trwania rozmyślania i świętego skupienia, a także sposób ich odbywania powinny zostać określone w statutach partykularnych.

Art. 10
Gwardiani niech się starają o to, aby z okazji świętego skupienia lub w innym stosownym czasie odbywała się kapituła odnowy życia, w czasie której bracia powinni rozważać to, co wydaje się konieczne i pożyteczne dla pielęgnowania życia zakonnego w domu oraz wzrostu bratniej miłości.

Art. 11
§1. Ministrowie i gwardiani niech się troszczą o to, aby odpowiednie miejsce zajmowała wspólnotowa lektura duchowna, zwłaszcza Pisma świętego.
§2. Modlitwa powinna być inspirowana Pismami i przykładem św. Franciszka, a także nauką mistrzów franciszkańskich.

Art. 12
W statutach partykularnych należy szczególnie określić to, co dotyczy:
a) tradycyjnych nabożeństw Zakonu ku czci tajemnicy Słowa Wcielonego, odprawianych w stosownym czasie, jak Adwent, Wielki Post itd.;
b) obchodów szczególnych uroczystości ku czci Najświętszej Maryi Panny oraz nabożeństw maryjnych Zakonu;
c) liturgicznych wspomnień św. Franciszka, czy to jego śmierci („Transitus”), czy Stygmatów oraz święta patronalnego prowincji;
d) wspólnotowego sprawowania obrzędu odnowienia profesji zakonnej.

Art. 13
W miejscach świętych i pustelniczych poświęconych pamięci św. Franciszka oraz innych świętych bracia niech pielęgnują nastrój ciszy i skupienia, aby były one schronieniem dla żywej modlitwy, tak samych braci, jak i przyjaciół św. Franciszka i Zakonu. Napływ pielgrzymów do tych miejsc powinien stwarzać okazję do zapewnienia obfitszych środków zbawienia i dawania świadectwa życia franciszkańskiego [3].

Art. 14
§1. Niech to będzie troską ministrów, aby na terenie własnej prowincji lub konferencji ministrów prowincjalnych powstała przynajmniej jedna pustelnia albo dom modlitwy.
§2. Bracia, którzy tam mieszkają, niech chętnie przyjmują grupy wiernych i wprowadzają ich w modlitwę franciszkańską, lecz bez szkody dla własnego skupienia.

Art. 15
§1. Bracia, którzy otrzymali od swojego ministra upoważnienie do spowiadania braci, mogą wszędzie słuchać spowiedzi wszystkich braci Zakonu [4].
§2. Bracia, gdziekolwiek przebywają, mogą spowiadać się u jakiegokolwiek kapłana zatwierdzonego przez własnego ordynariusza.

Art. 16
Zgodnie z normą art. 34 §2-3 konstytucji generalnych kapituła lokalna powinna ustalić formy pokuty przystosowane do czasu i miejsca.

Art. 17
W statutach partykularnych ustala się modlitwy, które należy wspólnie odmówić za każdego zmarłego brata, a każdy kapłan prowincji niech ponadto odprawi za niego przynajmniej jedną Mszę świętą.

Art. 18
§1. Rodzice i dobrodzieje, tak żyjący, jak i zmarli, niech mają swój udział w modlitwach i ofiarowanych w ich intencji nabożeństwach, odprawianych w braterskich wspólnotach Zakonu.
§2. Statuty partykularne niech ustalą modlitwy za zmarłych: ojca i matkę każdego brata oraz za dobrodziejów.

Art. 19
Ministrowie i gwardiani powinni się pilnie interesować i starać o to, aby poszczególni bracia we wspólnotach mieli zapewnione to, co jest im konieczne, w zależności od warunków miejsca, czasu i osób tak, aby nie dopuścić do nadmiaru ani też do braku rzeczy niezbędnych.

Art. 20
§1. Bracia w podeszłym wieku i bracia chorzy niech się radują dobrodziejstwem życia wspólnego w braterstwie i niech czują się włączeni we wspólnotę kościelną i w społeczność Niech więc przez swoje doświadczenie i wierność dają świadectwo życia konsekrowanego i spełniają posługi, na jakie ich stać
§2. Wszyscy i każdy brat z osobna niech okazują szczególny szacunek i uczucia wdzięczności względem starszych braci.
§3. Ministrowie i gwardiani niech zapewnią braciom chorym braterską opiekę i odpowiednią pomoc wszelkiego rodzaju.

Art. 21
§1. Należy popierać wzajemne kontakty między samymi braćmi i domami w prowincji. Należy także rozwijać kontakty międzyprowincjalne według stosownych norm, określonych w statutach partykularnych.
§2. Wszyscy bracia, a zwłaszcza ministrowie i gwardiani, w duchu braterstwa i miłości, mają obowiązek udzielania pomocy braciom i prowincjom znajdującym się w trudnym położeniu na skutek różnych przeciwności.
§3. Ministrowie, zgodnie z przepisami prawa, niech starają się zaradzać potrzebom personalnym i materialnym innych uboższych prowincji.

Art. 22
Ministrowie prowincjalni wraz z definitorium świadomi tego, że Zakon stanowi prawdziwe braterstwo, niech chętnie i stosownie do możliwości współdziałają dla przyjścia z pomocą przedsięwzięciom i dziełom Zakonu, jak również domom bezpośrednio zależnym od ministra generalnego, skierowując tam braci i dostarczając środki materialne.

Art. 23
§1. Gwardian wraz z kapitułą domową lub z dyskretorium zobowiązany jest określić granice klauzury w sposób zgodny z normą statutów partykularnych, a ustalenia przedstawić ministrowi prowincjalnemu do zatwierdzenia.
§2. Gwardian może dla słusznej przyczyny zmienić granice klauzury lub zawiesić ją, ale tylko w sposób jednorazowy i tymczasowy.

Art. 24
W szczególnych okolicznościach bracia mogą używać innego stroju od tego, który został określony w art. 48 §1 konstytucji generalnych, zgodnie z rozporządzeniami statutów partykularnych lub definitorium prowincjalnego.

Art. 25
§1. Jeśli pilna potrzeba, chrześcijańska miłość albo oczywisty pożytek wymagają niekiedy dłuższej nieobecności gwardiana lub ministra prowincjalnego, wówczas powody te powinny być zaaprobowane przez odnośnego wyższego ministra. Mający wyjechać niech pamiętają, że powinni tak się zatroszczyć, aby z powodu takiej nieobecności bracia nie ponosili żadnej szkody ani niedogodności [5].
§2. Gwardian lub minister prowincjalny, który oddala się poza swoje terytorium, choćby na krótki czas, niech o tym powiadomi tego, który, zgodnie z prawem, ma go zastępować.

Art. 26
§1. Zgodnie z normami statutów partykularnych w każdym domu i prowincji należy wyznaczyć braci prowadzących kronikę i sprawujących opiekę nad archiwum, a także braci przeznaczonych do wypełniania innych obowiązków, niezbędnych dla życia wspólnoty.
§2. Biblioteki, zwłaszcza znaczniejsze i wartościowsze, należy troskliwie utrzymywać i zabezpieczać oraz stosownie do potrzeb naszych czasów wyposażać To samo dotyczy archiwów, muzeów i dzieł sztuki.

Art. 27
Asystenta duchowego Franciszkańskiego Zakonu Świeckich dla całego naszego Zakonu mianuje minister generalny, dla poszczególnych krajów, jeśli zachodzi taka potrzeba, odnośni ministrowie prowincjalni, natomiast dla prowincji minister prowincjalny, po konsultacji z zarządem danej wspólnoty Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.

Art. 28
§l. Do zadań asystenta generalnego należy ożywianie i koordynowanie działalności asystentów z Zakonu Braci Mniejszych oraz zapewnianie duszpasterskiej opieki Franciszkańskiemu Zakonowi Świeckich związanemu z naszym Zakonem.
§2. Asystent generalny udziela pomocy asystentom generalnym innych obediencji, którzy współpracują zgodnie ze statutami specjalnymi.

Art. 29
Bracia żyjąc zawsze w pokorze i radości serca, niech wystrzegają się wszelkiej pychy i chciwości, niech pilnie oddają się codziennej pracy i okazują gotowość spełniania swoich posług względem wszystkich ludzi.

Art. 30
§1. Do gwardiana należy inicjowanie i kierowanie wszystkimi pracami odnośnego domu. Niech jednak pamięta, że szczególnym jego obowiązkiem jest jednoczyć i strzec we wspólnocie braci oddanych różnym pracom.
§2. Kapituła lokalna ma nie tylko rozpatrywać sprawy związane z postępem prac, ewangelizacji czy duszpasterstwa, lecz także starannie badać sprawozdania z każdej pracy, aby budować i rozwijać braterską wspólnotę.

Art. 31
§l. Jest dozwolone i godzi się, aby bracia korzystali z praw dotyczących zasiłków i opieki społecznej, a także rent, według norm statutów partykularnych i z zachowaniem art. 79 §2 konstytucji generalnych.
§2. Bracia niech chętnie korzystają z opieki lekarskiej, jaką zapewniają instytucje, które w tym celu zostały powołane.

Art. 32
§ 1. Gdy wynagrodzenie za pracę, a także inne środki nie wystarczają na utrzymanie wspólnoty, bracia, stosownie do okoliczności miejsca oraz w zależności od decyzji ministra prowincjalnego i gwardianów, mogą zwrócić się o pomoc do dobrodziejów w taki sposób, jakiego wymaga sytuacja.
§2. Jeśli minister prowincjalny uzna ponadto za konieczne i stosowne, a także odpowiednie z uwagi na potrzebę dania świadectwa, bracia niech proszą o jałmużnę, idąc od drzwi do drzwi [6], ale tylko w granicach własnej prowincji.
§3. Zezwolenia na zbieranie jałmużny na terytorium innej prowincji można udzielić dopiero po uzyskaniu zgody ministra tamtej prowincji.

Art. 33
Braciom nie wolno przyjmować legatów i darowizn wieczystych ani też takich stałych dochodów, które zwalniałyby ich z konieczności podejmowania pracy. Legaty zaś, które można zrealizować jednorazowo i które nie mają charakteru dochodu stałego, wolno przyjmować z zachowaniem norm statutów partykularnych.

Art. 34
Bracia niech nie proszą o pozwolenie na wyjazd, którego ministrowie i gwardiani nie mogą udzielić w sposób uzasadniony. Należy zezwalać tylko na takie podróże, które można pogodzić z ubóstwem.

Art. 35
Bracia podróżujący niech udają się do naszych domów, gdzie powinni być zawsze gościnnie przyjęci.

Art. 36
§1. Minister generalny może udzielać zezwoleń na podróże wszystkim braciom w całym Zakonie
§2. Ministrowie prowincjalni posiadają władzę udzielania zezwoleń na podróże braciom swojej prowincji, w granicach ustalonych przez statuty partykularne. Aby zezwolić na podróże poza te granice, muszą oni uzyskać zgodę swojego definitorium.
§3. Jeśli pobyt jakiegoś brata w innej prowincji przedłuża się ponad trzy miesiące, minister prowincjalny ma obowiązek powiadomić o tym ministra tamtej prowincji. Jeśli zaś brat będzie przebywał w jakimś domu tamtej prowincji, wtedy jego minister powinien wcześniej uzyskać zgodę kompetentnego ministra.
§4. Uprawnienia gwardiana odnoszące się do podróży należy określić w statutach partykularnych.

Art. 37
Ministrowie i gwardiani, ilekroć udzielają pisemnego zezwolenia na podróż, niech w tej obediencji określą czas i miejsca związane z podróżą.

Art. 38
Wakacje, udzielane braciom na określony czas według norm statutów partykularnych, należy zaplanować tak, aby nie ucierpiały na tym obowiązki wspólnoty; niech też odpowiadają one przyjętym przez nas ograniczeniom i duchowi naszego ubóstwa.

Art. 39
Podstawowym zadaniem Urzędu Generalnego do Spraw Sprawiedliwości i Pokoju oraz Nienaruszalności Stworzenia w zależności od ministra generalnego jest:
§1. Troszczyć się o to, aby sprawiedliwość i pokój oraz nienaruszalność stworzenia stały się częścią życia i służby Zakonu we współpracy z sekretariatem do spraw formacji i studiów, a także sekretariatem do spraw ewangelizacji oraz we współpracy z animatorami i komisjami SPNS każdego szczebla.
§2. Kształcić braci w sprawach dotyczących SPNS.

Art. 40
§1. Urząd generalny SPNS niech będzie wspierany przez międzynarodową radę SPNS ustanawianą zgodnie ze statutami specjalnymi zatwierdzonymi przez definitorium generalne.
§2. Każda konferencja i prowincja powinna opracować statuty, w których określi się miejsce SPNS w życiu i służbie Zakonu, zarówno w odniesieniu do formacji początkowej i ciągłej, jak i do tych, którzy szczególnie poświęcają się SPNS.

Art. 41
§1. W każdej konferencji należy ustanowić komisję do spraw SPNS, składającą się z członków każdej jednostki konferencji. Zadania i obowiązki komisji, a także normy co do wyboru jej przewodniczącego powinny być ustalone w odpowiednich statutach, które wymagają zatwierdzenia przez konferencję.
§2. Niniejsze komisje, w tym, co dotyczy SPNS, powinny współpracować w odpowiedni sposób z Rodziną franciszkańską, z „Franciscans International”, z komisjami diecezji i instytutów zakonnych, a także z organizacjami świeckimi cieszącymi się dobrym imieniem.

Art. 42
§1. Każda prowincja i inne jednostki Zakonu powinny mieć animatora SPNS.
§2. Tam, gdzie jest to możliwe, należy ustanowić radę lub komisję, która będzie wspierała ministra prowincjalnego i animatora SPNS w organizowaniu formacji i pracy SPNS w obrębie prowincji.
§3. Zadania animatora SPNS, który cały czas działa w zależności od ministra prowincjalnego lub kustosza, powinny być określone w statutach specjalnych. Jego zadaniem jest troska o to, aby życie i służba prowincji czy kustodii w sposób skoordynowany były ubogacane przez SPNS; w szczególności zaś winien on wspierać inicjatywy SPNS na każdym szczeblu.

Art. 43
§1. W myśl art. 84 konstytucji generalnych bracia niech poświęcają się posłudze ewangelizacji, gdziekolwiek się znajdują i jakąkolwiek podejmują działalność, tak aby zwiastować przyjście Królestwa Bożego poprzez prostą obecność franciszkańską, świadectwo życia, słowa i czyny.
§2. Zadaniem kapituł generalnych i prowincjalnych jest ocena i sprawdzanie posługi ewangelizacyjnej braci oraz wskazywanie kierunków, właściwych dróg oraz środków do promowania ewangelizacji franciszkańskiej [7].

Art. 44
§1. Minister generalny wraz ze swym definitorium winien ożywiać, troszczyć się i weryfikować ewangelizację Zakonu, kierować ewangelizacją misyjną i czuwać nad nią [8].
§2. W wypełnianiu tego zadania minister generalny wspierany jest przez sekretariat generalny ewangelizacji.
§3. Obowiązkiem sekretarza generalnego ewangelizacji jest wspieranie ministra generalnego radą i działaniem we wszystkim, co dotyczy ewangelizacji.

Art. 45
Zadaniem sekretariatu generalnego ewangelizacji w zależności od ministra generalnego jest:
1) podtrzymywać świadectwo obecności franciszkańskiej i ożywiać dzieła ewangelizacji;
2) troszczyć się i promować, przy użyciu stosownych środków i inicjatyw, ewangelizację w Zakonie;
3) koordynować i towarzyszyć dziełom misyjnym Zakonu i prowincji;
4) rozeznawać w świetle charyzmatu franciszkańskiego i wymogów naszego czasu wszystkie inicjatywy ewangelizacyjne;
5) promować coraz większą współpracę między prowincjami i między konferencjami ministrów prowincjalnych.

Art. 46
§1. Sekretariat generalny ewangelizacji składa się z dwóch sekcji: do spraw ewangelizacji oraz do spraw ewangelizacji misyjnej.
§2. Sekretariat generalny ewangelizacji kieruje się statutami specjalnymi zatwierdzonymi przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 47
§1. Sekretariatowi generalnemu ewangelizacji służy pomocą międzynarodowa rada ewangelizacji składająca się z delegatów wszystkich konferencji ministrów prowincjalnych i innych braci zgodnie ze statutami specjalnymi.
§2. Każda konferencja ministrów prowincjalnych niech dokona wyboru delegata zgodnie z normami własnej konferencji i statutami specjalnymi międzynarodowej rady ewangelizacji.

Art. 48
§1. Zadaniem ministra prowincjalnego wraz z jego definitorium jest kierowanie w prowincji działalnością ewangelizacyjną zgodnie z ustawodawstwem Zakonu oraz przy uwzględnieniu decyzji i instrukcji kapituły generalnej i prowincjalnej.
§2. Każda prowincja powinna mieć swój sekretariat ewangelizacji kierowany przez odpowiedniego sekretarza. Sekretariat składa się z moderatora ewangelizacji misyjnej, koordynatora ewangelizacji w ogólności i innych braci zgodnie ze statutami partykularnymi i specjalnymi.

Art. 49
§1. Zadaniem sekretarza prowincjalnego ewangelizacji jest promowanie i koordynowanie w zależności od ministra prowincjalnego całej ewangelizacji w prowincji. Statuty partykularne i specjalne powinny sprecyzować w sposób bardziej szczegółowy jego kompetencje.
§2. Zadaniem moderatora ewangelizacji misyjnej oprócz tego, co postanawiają statuty partykularne i specjalne, jest: promowanie i ożywianie w obrębie prowincji ducha i inicjatyw działalności misyjnej, utrzymywanie kontaktów prowincji z misjonarzami, zbieranie ofiar, które w zależności od ministra prowincjalnego niech będą wydawane dla dobra działalności misyjnej.
§3. Do obowiązków koordynatora ewangelizacji należy koordynowanie zgodnie ze statutami partykularnymi i specjalnymi całej działalności dotyczącej różnych form ewangelizacji.
§4. Sekretarza prowincjalnego ewangelizacji wybiera kongres kapitulny, a poza nim definitorium prowincjalne. Jeśli jest to konieczne, sekretarz prowincjalny ewangelizacji może jednocześnie pełnić funkcję moderatora ewangelizacji misyjnej lub koordynatora ewangelizacji.
§5. Moderatora ewangelizacji misyjnej i koordynatora ewangelizacji wybiera kongres kapitulny, a poza nim definitorium prowincjalne.

Art. 50
§1. Dla poszczególnych konferencji ministrów prowincjalnych należy ustanowić, jeśli to możliwe, międzyprowincjalny sekretariat ewangelizacji. Głównym zadaniem tego sekretariatu jest ożywianie i promowanie współpracy formacji i wymiany doświadczeń w zakresie ewangelizacji i pielęgnowanie relacji między różnymi sekretariatami prowincjalnymi oraz między nimi a sekretariatem generalnym ewangelizacji.
§2. W obrębie poszczególnych konferencji ministrów prowincjalnych, jeśli okaże się to konieczne, należy ustanowić także międzyprowincjalną radę ewangelizacji misyjnej, składającą się z delegata ewangelizacji i moderatorów ewangelizacji misyjnej, celem promowania ducha i działalności misyjnej w obrębie konferencji ministrów prowincjalnych oraz uczestnictwa w inicjatywach misyjnych Zakonu, aby rozwijać współpracę międzyprowincjalną w zakresie ewangelizacji misyjnej i troszczyć się o relacje z sekretariatem generalnym ewangelizacji zgodnie ze statutami specjalnymi sekretariatu generalnego ewangelizacji.
§3. Międzyprowincjalny sekretariat ewangelizacji i międzyprowincjalna rada ewangelizacji kierują się własnymi statutami, zgodnymi z normami statutów odnośnej konferencji ministrów prowincjalnych i statutami specjalnymi sekretariatu generalnego ewangelizacji.

Art. 51
§1. W myśl art. 112 §1 konstytucji generalnych, biorąc pod uwagę postanowienia kapituły generalnej, jak i ministra generalnego z jego definitorium, a także predyspozycje każdego z braci, kapituła prowincjalna ma obowiązek określić i wybrać odpowiednie dla nich rodzaje dzieł ewangelizacji. Mogą to być: parafialna posługa duszpasterska, praca w kaznodziejstwie, w szkolnictwie, w opiece społecznej, a także w wybranym zawodzie albo też inna działalność sprawdzona przez tradycję lub odpowiadająca nowym wymogom.
§2. Przy podejmowaniu decyzji, o których jest mowa w §1, należy wziąć pod uwagę takie dzieła, które prowincja, we współpracy z Kościołem partykularnym i innymi prowincjami, może lepiej wypełnić oraz takie, które są bardziej przydatne dla całego Zakonu.

Art. 52
§1. Prowincje, a także konferencje ministrów prowincjalnych niech opracują odpowiednie normy umożliwiające lepszą organizację działalności ewangelizacyjnej. Normy te powinny być zgodne z kierunkami Zakonu i dostosowane do zarządzeń konferencji biskupów.
§2. Ministrowie prowincjalni, mając na uwadze potrzeby również swoich konferencji i całego Zakonu, niech wyodrębnią i określą obowiązki i posługi, które wymagają przygotowania biegłych i niech usilnie zatroszczą się o to, aby zapewnić ich przygotowanie.

Art. 53
Przyjmowanie parafii, a także tych prac duszpasterskich, które biskup diecezjalny pragnie powierzyć prowincji, należy do ministra prowincjalnego za zgodą jego definitorium [9]. W myśl kan. 681 §2 KPK minister prowincjalny powinien zawrzeć z biskupem odpowiednią umowę na piśmie.

Art. 54
§1. W przyjmowaniu parafii, o którym należy poinformować ministra generalnego, minister prowincjalny niech preferuje takie ośrodki duszpasterskie, które umożliwiają okazywanie braterstwa i dawanie świadectwa bycia mniejszymi.
§2. Jeśli parafia jest erygowana przy kościele Zakonu, w umowie należy dokładnie określić relacje między parafią a wspólnotą braci, zwłaszcza w sprawach dotyczących korzystania z kościoła [10].

Art. 55
§1. Minister prowincjalny dopuszcza, jak i przedstawia biskupowi, braci, których uzna za wystarczająco odpowiednich do wykonywania obowiązków w duszpasterstwie [11].
§2. Bracia, którym na mocy umowy powierzono takie obowiązki, jako zakonnicy podlegają wizytacji i korygowaniu przez ministra prowincjalnego, a także opiece gwardiana. W sprawach, które dotyczą ich obowiązków, podlegają władzy tych, dla których w tym zakresie pracują [12].
§3. Bracia spełniający jakąkolwiek posługę duszpasterską w diecezjach podlegają według norm prawa jurysdykcji ordynariusza danego miejsca w tych sprawach, które dotyczą wiernego wykonywania zadań apostolskich i prawidłowo prowadzonego duszpasterstwa [13].

Art. 56
§ 1. Ministrowie, gwardiani i bracia zaangażowani w duszpasterstwo niech starają się w sposób właściwy współpracować z instytucjami diecezjalnymi i regionalnymi w tym wszystkim, co dotyczy programu i metod ewangelizacji.
§2. Wspólnoty znajdujące się w tej samej diecezji lub regionie niech starają się umacniać wzajemne związki i ściślejszą współpracę między sobą oraz z członkami instytutów życia konsekrowanego, którzy przebywają i prowadzą działalność na tym samym terytorium.

Art. 57
Apostolat wychowywania młodzieży należy odpowiednio rozwijać także w szkołach, aby w sposób właściwy formować świeckich do służby Kościołowi i społeczeństwu, a także, by budzić powołania do służby w Kościele, w tym również zakonne.

Art. 58
Zgodnie z art. 97 konstytucji generalnych w każdej prowincji minister i bracia niech wykazują staranną troskę o wykluczonych w naszych czasach z życia społecznego.

Art. 59
§1. Minister generalny za zgodą swego definitorium może powierzać zadania misyjne poszczególnym prowincjom lub grupom prowincji po wysłuchaniu zainteresowanych ministrów i definitoriów. Ponadto minister generalny może przyjąć zobowiązania misyjne w imieniu całego Zakonu i powierzać je grupom braci pochodzących z różnych prowincji, po wysłuchaniu odpowiednich ministrów.
§2. Ewangelizacja misyjna całego Zakonu powinna kierować się statutami specjalnymi zatwierdzonymi przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 60
§1. Zadaniem kapituły prowincjalnej, a poza nią, w pilnych przypadkach definitorium prowincjalnego, jest prosić ministra generalnego i przyjąć od niego zadanie misyjne na terytorium, na którym nie istnieje jeszcze żadna prowincja Zakonu, a także wycofać się, przedstawiając poważne powody; taka odmowa musi być jednak zatwierdzona przez ministra generalnego.
§2. Przyjęcie jakiegoś szczególnego dzieła w regionie, w którym prowincja prowadzi działalność misyjną, należy do ministra prowincjalnego za zgodą jego definitorium.
§3. Prowincja ma obowiązek zapewnić misjom, które jej zostały powierzone, odpowiednią liczbę zdatnych braci i konieczne środki.

Art. 61
§1. Prowincje, których bracia zostali inkorporowani do innych prowincji w charakterze misjonarzy, niech troszczą się o to, by dobro tej prowincji nieustannie wzrastało.
§2. Sekretariat generalny ewangelizacji misyjnej z polecenia ministra generalnego i jego definitorium, według norm statutów specjalnych, niech pod każdym względem wspiera jednostki ewangelizacji misyjnej, które same jeszcze nie są zdolne odpowiednio się utrzymać.

Art. 62
Należy pobudzać ducha misyjnego w całej prowincji i w każdej wspólnocie, zwłaszcza w domach formacyjnych, a także wśród wszystkich członków Rodziny franciszkańskiej oraz wśród innych wiernych.

Art. 63
§1. Franciszkańska unia misyjna niech ożywia w każdej prowincji ducha misyjnej współpracy, uczestnictwa i jedności.
§2. Moderator prowincjalny ewangelizacji misyjnej jest także promotorem franciszkańskiej unii misyjnej, chyba że statuty partykularne postanawiają co innego.

Art. 64
§1. Ministrowie za zgodą definitorium mogą zgodnie z prawem przyjąć i wysłać tych wiernych świeckich, którzy dobrowolnie zgłoszą się do dzieła ewangelizacji misyjnej [14].
§2. Prawa i obowiązki wiernych świeckich przyjętych do dzieła ewangelizacji misyjnej należy określić w umowie, jeśli to możliwe, ważnej także w zakresie cywilnym.

Art. 65
Minister prowincjalny po wysłuchaniu rady swego definitorium niech chętnie przyjmie prośbę zdatnego brata [15], który wyraża pragnienie pracy w jakimś dziele ewangelizacji misyjnej Zakonu.

Art. 66
§1. Jeśli prowincja nie ma własnej misji, niech minister prowincjalny poprzez sekretariat generalny ewangelizacji umożliwi braciom włączenie się w przedsięwzięcia misyjne Zakonu lub innej prowincji.
§2. Minister prowincjalny powinien w takim przypadku zawrzeć umowę, która niech określi czas pracy misyjnej oraz prawa i obowiązki zainteresowanego brata.

Art. 67
Ministrowie prowincjalni mają obowiązek prosić ministra generalnego poprzez sekretariat generalny ewangelizacji o obediencję dla braci, którzy pragną udać się jako misjonarze poza swoją prowincję. Ministrowie są także zobowiązani poinformować tenże sekretariat o powrocie misjonarzy na stałe do prowincji.

Art. 68
§1. Ofiary zebrane w obrębie prowincji lub konferencji ministrów prowincjalnych na rzecz dzieł misyjnych mają być przeznaczone na tenże cel pod nadzorem odpowiednich ministrów prowincjalnych, zgodnie ze statutami partykularnymi i specjalnymi z zachowaniem obowiązku przesłania do sekretariatu generalnego ewangelizacji kwoty ustalonej przez kapitułę generalną.
§2. Ofiary zebrane w prowincji, która nie ma własnej misji, mają być przesłane do sekretariatu generalnego ewangelizacji misyjnej jako pomoc dla działalności misyjnej.

Art. 69
Każda prowincja niech stara się, aby zawsze mieć jakiegoś zdatnego brata, przynajmniej przez cztery lata, w służbie Kustodii Ziemi Świętej. Ponadto minister generalny ma prawo skierować tam braci z jakiejkolwiek prowincji, po uprzedniej konsultacji z ministrem prowincjalnym i kustoszem Ziemi Świętej.

Art. 70
§1. Minister generalny, za radą swojego defnitorium oraz po zasięgnięciu opinii kustosza Ziemi Świętej i ministrów zainteresowanych prowincji, niech zatroszczy się o to, aby biorąc pod uwagę szczególne warunki, w każdej prowincji albo przynajmniej w każdym kraju lub regionie był ustanowiony Komisariat Ziemi Świętej kierowany przez komisarza.
§2. Do zadań komisarzy Ziemi Świętej należy propagowanie na swym terytorium znajomości, zainteresowania i czci do miejsc świętych oraz organizowanie pielgrzymek do tych miejsc Zadaniem komisarzy jest również staranie się w obrębie swojego terytorium o pomoc na rzecz rozwoju działalności apostolskiej dla dzieł Ziemi Świętej według norm prawa partykularnego.
§3. Obowiązki komisarzy Ziemi Świętej i zarząd komisariatów określają konstytucje generalne i statuty.

Art. 71
Komisariaty Ziemi Świętej w zależności od tego, gdzie zostały ustanowione, są dwojakiego rodzaju:
1) w domu bezpośrednio zależnym od Kustodii Ziemi Świętej lub przez nią erygowanym na terytorium jakiejś prowincji;
2) w części domu należącego do jakiejś prowincji: w tym przypadku komisariaty podlegają wizytacji ministra prowincjalnego, sprawującego jurysdykcję nad domem, w którym mieści się siedziba komisariatu, oraz zobowiązane są co trzy lata składać sprawozdanie podczas kapituły prowincjalnej.

Art. 72
Komisarzy i, jeśli istnieje taka potrzeba, wicekomisarzy Ziemi Świętej w przypadku komisariatów pierwszego rodzaju, wybiera na trzy lata kongres kapitulny kustodii, a kongres kapitulny prowincji, gdy chodzi o komisariaty drugiego rodzaju.

Art. 73
Komisarze i bracia należący do komisariatu nie mogą rozwijać swojej działalności poza granicami powierzonego im regionu, o ile nie uzyskają zgody właściwych ministrów, jak to określają statuty.

Art. 74
§1. Zgodnie z art. 134 konstytucji generalnych do obowiązków ministra generalnego z jego defnitorium należy kierowanie i czuwanie nad formacją w całym Zakonie.
§2. W wypełnianiu tego zadania służy pomocą ministrowi generalnemu sekretariat generalny formacji i studiów. Zadaniem sekretarza tegoż biura jest wspieranie radą i pracą ministra generalnego w tym wszystkim, co dotyczy formacji.
§3. Formacją franciszkańską całego Zakonu należy kierować według Ratio formationis oraz Ratio studiorum, które zatwierdza minister generalny za zgodą definitorium.

Art. 75
§1. Zadaniem sekretariatu generalnego formacji i studiów, który w swoim działaniu zależy od ministra generalnego, jest:
1) kierowanie całą działalnością formacyjną w Zakonie;
2) popieranie i koordynowanie formacji i studiów poprzez stosowne środki oraz inicjatywy; [16]
3) zabieganie o realizację wszystkiego, co władze Zakonu postanawiają i polecają w sprawach formacji i studiów oraz czuwanie nad wykonaniem tych postanowień; [17]
4) rozwijanie coraz lepszej współpracy i dialogu między wychowawcami [18].
§2. Sekretariat generalny formacji i studiów kieruje się w swojej działalności statutami specjalnymi zatwierdzonymi przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 76
§1. Sekretariatowi generalnemu formacji i studiów udziela pomocy międzynarodowa rada formacji i studiów złożona z delegatów wszystkich konferencji ministrów prowincjalnych i innych braci według norm statutów specjalnych.
§2. Każda konferencja ministrów prowincjalnych ma obowiązek wybrać delegata zgodnie z normami odnośnej konferencji i statutami specjalnymi międzynarodowej rady formacji i studiów.

Art. 77
§1. Zgodnie z art. 138 konstytucji generalnych ministrowi prowincjalnemu wraz z definitorium przysługuje prawo kierowania wychowaniem w swojej prowincji i czuwania nad nim według norm prawa powszechnego i własnego.
§2. Prowincje i inne kompetentne jednostki Zakonu niech zastosują normy konstytucji generalnych, tychże statutów generalnych oraz inne dokumenty Zakonu do szczególnych okoliczności osób i miejsc
§3. Poszczególne konferencje ministrów prowincjalnych, prowincje i inne kompetentne jednostki powinny opracować własny program formacji i program studiów dla wszystkich braci zgodnie z przepisami prawa oraz zabezpieczając spójność pomiędzy formacją początkową i ciągłą. Program taki, zatwierdzony według norm statutów partykularnych, ma być potwierdzony przez ministra generalnego.

Art. 78
§1. Każda prowincja powinna ustanowić sekretariat formacji i studiów, któremu przewodniczy odpowiedni sekretarz. Sekretariat ten składa się z moderatora formacji ciągłej, poszczególnych magistrów, czyli rektorów domów formacyjnych, animatora duszpasterstwa powołań oraz, jeśli to jest konieczne, z innych braci zgodnie z normami statutów partykularnych lub specjalnych.
§2. Zadaniem sekretarza jest, w zależności od ministra prowincjalnego, popieranie i koordynowanie całej działalności formacyjnej w prowincji. Statuty partykularne i specjalne powinny szczegółowo określić jego obowiązki.
§3. Sekretarza prowincjalnego formacji i studiów wybiera kongres kapitulny, a poza kapitułą minister prowincjalny ze swoim definitorium lub kustosz z radą kustodii niezależnej.

Art. 79
§1. Dla poszczególnych konferencji ministrów prowincjalnych należy ustanowić, jeśli to jest możliwe, sekretariat konferencji formacji i studiów, którego zadaniem jest: popieranie dialogu i współpracy w tym, co dotyczy formacji i studiów, oraz podtrzymywanie częstych kontaktów z sekretariatem generalnym, a także z sekretarzami prowincjalnymi formacji i studiów.
§2. Sekretariat konferencji formacji i studiów w swej działalności kieruje się statutami swojej konferencji ministrów prowincjalnych.
§3. Sekretarz konferencji formacji i studiów wybierany jest według norm statutów konferencji ministrów prowincjalnych.

Art. 80
Oprócz sekretariatu formacji i studiów każdej konferencji, kilka prowincji może mieć sekretariat międzyprowincjalny formacji i studiów, który kieruje się statutami specjalnymi.

Art. 81
§1. Obowiązkiem ministrów jest troska o to, aby na kapitułach były opracowywane programy formacji ciągłej.
§2. Zgodnie z art. 139 §2 konstytucji generalnych i według norm statutów partykularnych w każdej prowincji powinien być moderator formacji ciągłej.

Art. 82
§1. Statuty partykularne niech określą wszystko to, co dotyczy przeprowadzenia formacji ciągłej [19] ze szczególnym uwzględnieniem przynajmniej pięciu lat od złożenia profesji wieczystej.
§2. Wówczas, gdy okoliczności przemawiają za tym, mogą zostać utworzone domy międzyprowincjalne albo międzyfranciszkańskie dla franciszkańskiej formacji ciągłej.

Art. 83
Wychowawcy w domu formacyjnym mają obowiązek towarzyszenia kandydatom oraz braciom w okresie formacji początkowej i powinni wraz z nimi pracować nad tym, aby pomóc im w odkryciu woli Bożej, dotyczącej ich życia, a także w głębszym zbadaniu motywacji wyboru życia franciszkańskiego, w ocenie ich doświadczeń przeżywania braterstwa i bycia mniejszymi oraz w szukaniu takiego programu życia franciszkańskiego, który bardziej będzie odpowiadał ich osobistym przymiotom [20].

Art. 84
§1. W myśl art. 139 §2 konstytucji generalnych magistra, czyli rektora dla każdego domu formacyjnego wybiera kongres kapitulny, a poza kapitułą minister prowincjalny z definitorium, lub kustosz kustodii niezależnej z radą, zgodnie z przepisami statutów partykularnych i specjalnych.
§2. Grono wychowawców każdego domu formacyjnego stanowią bracia specjalnie wyznaczeni przez ministra prowincjalnego po wysłuchaniu opinii definitorium. Grono to powinno reprezentować jedność i zarazem różnorodność tak, aby mogło skuteczniej sprostać potrzebom alumnów, w zależności od ich wieku, dojrzałości, etapu studiów i innych okoliczności.
§3. Wychowawcy dla braci, którzy z różnych powodów przebywają poza domem formacyjnym, niech będą ustaleni w statutach partykularnych.

Art. 85
§1. W każdej prowincji niech będzie zamianowany przez ministra prowincjalnego, według norm statutów partykularnych i specjalnych, brat, którego zadaniem jest ożywianie i koordynacja duszpasterstwa powołań.
§2. Do obowiązków tegoż brata należy rozwijanie i kierowanie działalnością powołaniową w prowincji, we współpracy z innymi prowincjami i z całą Rodziną franciszkańską zgodnie z konstytucjami generalnymi i statutami specjalnymi.

Art. 86
§1. Minister prowincjalny lub kustosz kustodii niezależnej posiada władzę dopuszczenia kandydata do postulatu, z zachowaniem norm statutów partykularnych.
§2. Postulat należy odbyć pod kierunkiem magistra zgodnie z przepisami statutów partykularnych i specjalnych.
§3. Czas trwania postulatu, który nie powinien być krótszy niż jeden rok ani dłuższy niż dwa lata, ma być określony w statutach partykularnych.

Art. 87
Wymogi stawiane kandydatom do nowicjatu, oprócz tych, które mogą być określone w statutach partykularnych i zachowując wymagane przez prawo powszechne, są następujące:
1) właściwa intencja, wolna wola, predyspozycje duchowe, umysłowe i społeczne;
2) odpowiednie zdrowie fizyczne i psychiczne, z uwzględnieniem również ewentualnych skłonności dziedzicznych;
3) odpowiednia dojrzałość osobowa;
4) stosowna formacja intelektualna lub zawodowa [21].

Art. 88
§1. Każdy kandydat do nowicjatu powinien złożyć pisemne oświadczenie, że:
1) nie cierpi na żadną ciężką lub chroniczną chorobę oraz, że wie o tym, iż gdyby świadomie zataił takie okoliczności, wówczas dopuszczenie, a w konsekwencji również profesja, będą nieważne;
2) do Zakonu wstępuje dobrowolnie;
3) jest gotów wykonywać bez zapłaty wszystkie posługi według poleceń ministrów i gwardianów oraz, że nie będzie mógł domagać się od Zakonu jakiegokolwiek wynagrodzenia pieniężnego, gdyby kiedykolwiek opuścił Zakon lub został z niego wydalony przez ministra.
§2. Oświadczenie, o którym jest mowa w §1, podpisane przez gwardiana, dwóch świadków i przez samego kandydata, należy przechowywać w archiwum prowincji. W przypadku niepełnoletniego oświadczenie to musi być podpisane przez rodziców lub opiekuna kandydata.

Art. 89
Aby zostać ważnie dopuszczonym do nowicjatu, kandydat musi być wolny od przeszkód ustalonych w prawie powszechnym. Ponadto powinien mieć ukończone przynajmniej 17 lat. Zobowiązany jest także dostarczyć świadectwo chrztu, bierzmowania i zaświadczenie, że jest stanu wolnego oraz inne dokumenty wymagane przez statuty partykularne [22].

Art. 90
§1. Minister generalny mocą władzy zwyczajnej może przyjmować w całym Zakonie kandydatów do postulatu, nowicjatu i do profesji, zgodnie z przepisami prawa [23], a w kustodiach od niego zależnych może ich także dopuszczać
§2. Minister prowincjalny i kustosz kustodii niezależnej ma władzę dopuszczania kandydatów do nowicjatu w swojej prowincji lub kustodii, z zachowaniem norm statutów partykularnych; [24] kustosz kustodii zależnej potrzebuje delegacji swojego ministra.

Art. 91
§1. W celebracji aktu albo obrzędu rozpoczęcia nowicjatu należy zachować wskazania statutów partykularnych i Rytuału Zakonu.
§2. Obrzędowi przewodniczy minister, który przyjął kandydata do nowicjatu, albo też brat delegowany przez ministra. Jednak w wyjątkowych okolicznościach, jak w wypadku, gdy niemożliwy jest kontakt z odnośnym ministrem lub z tym, kto go zastępuje, obrzędowi przewodniczy kierujący domem nowicjatu, o ile jest wiadome, że kandydat został dopuszczony w myśl §2 poprzedniego artykułu.
§3. Należy sporządzić dokument o rozpoczęciu nowicjatu, podpisany przez przewodniczącego obrzędu, dwóch świadków oraz przez samego kandydata.

Art. 92
§1. Aby nowicjat był ważny, musi odbywać się w domu Zakonu prawnie do tego wyznaczonym i trwać dwanaście miesięcy [25].
§2. Erygowanie, przeniesienie i zniesienie domu nowicjatu powinny zostać dokonane na mocy pisemnego dekretu wydanego przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium [26].
§3. W wyjątkowym przypadku minister generalny, za zgodą swego definitorium, może zezwolić danemu kandydatowi, aby ważnie odbył nowicjat poza domem nowicjatu, w innym domu Zakonu i pod kierunkiem jakiegoś doświadczonego brata, zdolnego pełnić obowiązek magistra [27].
§4. Minister prowincjalny może zezwolić, aby grupa nowicjuszy przebywała przez pewne okresy czasu w innym domu Zakonu przez niego wyznaczonym [28].

Art. 93
§1. Bez zezwolenia ministra generalnego nie można rozpocząć nowicjatu, jeśli nie ma przynajmniej trzech kandydatów.
§2. W prowincjach lub kustodiach mających także dom nowicjacki erygowany zgodnie z prawem kanonicznym, gdy przez pięć następujących po sobie lat nie było żadnego nowicjusza, nie można rozpocząć nowego roku nowicjatu bez zgody ministra generalnego.

Art. 94
§1. Magister nowicjuszy, pod którego kierunkiem odbywa się nowicjat, musi być bratem po profesji uroczystej; wybierany jest na kongresie kapitulnym, a poza nim zgodnie z art. 84 § 1 tychże statutów [29].
§2. Kierowanie nowicjuszami pod władzą ministra prowincjalnego jest zarezerwowane wyłącznie dla magistra. On to we współpracy z gronem wychowawców organizuje życie braterskie i działalność formacyjną nowicjuszy, z zachowaniem norm statutów partykularnych i specjalnych oraz art. 140 §3 konstytucji generalnych [30].
§3. Dwa razy w roku należy sporządzić pisemną opinię o zdatności poszczególnych nowicjuszy, z zachowaniem przepisów statutów partykularnych i specjalnych. Opinię tę wystawia magister przy współpracy grona wychowawców i przez siebie podpisaną przesyła do ministra prowincjalnego.

Art. 95
W czasie odbywania nowicjatu należy zawiesić zwyczajny kurs studiów. Można zezwolić, a nawet nakazać naukę tego, co służy lepszemu wychowaniu nowicjuszy, w myśl art. 152-153 konstytucji generalnych. Właściwa dla okresu nowicjatu nauka powinna prowadzić do poznania złączonego z miłością Boga i do życia wypływającego z wiary [31], a więc:
1) należy wprowadzić nowicjuszy w studium teologii życia zakonnego, zwłaszcza teologii Reguły, historii oraz duchowości Zakonu, opartej przede wszystkim na pismach św. Franciszka. Ponadto, powinno się przygotowywać nowicjuszy do praktyki życia ewangelicznego w braterskiej jedności i przez udział w działalności braci;
2) nowicjusze niech kształtują swoje życie na wzór życia Jezusa Chrystusa poprzez codzienną lekturę i medytację Pisma świętego, a zwłaszcza Ewangelii, w której jest zakorzeniona nasza Reguła;
3) należy uczyć nowicjuszy rozmowy z Bogiem przez modlitwę osobistą, jak również głębszego przeżywania Misterium Paschalnego przez czynne uczestnictwo w liturgii, a także ściślejszej łączności z tajemnicami Kościoła pod przewodem Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła;
4) nowicjusze niech pielęgnują ćwiczenia duchowe zalecane przez zdrową tradycję Zakonu i zgodne z normami świętej liturgii, aby poprzez te praktyki umacniać w sobie ducha modlitwy.

Art. 96
§1. Zgodnie z art. 154 §2 konstytucji generalnych, statuty partykularne mogą ustalić jeden lub więcej okresów praktyki apostolskiej poza domem nowicjatu, jednakże z zachowaniem formacji typowo nowicjackiej.
§2. Ta praktyka apostolska ma być prawdziwą działalnością formacyjną [32] i powinna być tak zaplanowana, aby nie rozpoczynała się przed upływem trzech miesięcy od początku nowicjatu i aby nowicjusz był w domu nowicjackim bez przerwy przynajmniej przez sześć miesięcy oraz by po
wrócił do niego przynajmniej jeden miesiąc przed terminem złożenia profesji czasowej.

Art. 97
§1. Nowicjat zostaje przerwany, jeśli nowicjusz przebywa poza domem nowicjackim ponad trzy miesiące, czy to w sposób ciągły, czy z przerwami. Wówczas nowicjat musi być na nowo rozpoczęty i ukończony. Wyjątek stanowi nieobecność z racji praktyki apostolskiej. Nowicjat zostaje przerwany także wtedy, gdy nowicjusz, będąc wydalony przez ministra, opuszcza dom formacyjny albo gdy czyni to bez zezwolenia ministra z zamiarem niepowrócenia [33].
§2. Jeśli po upływie czasu nowicjatu pozostają jakieś wątpliwości co do zdatności nowicjusza, wówczas po zasięgnięciu opinii swojego definitorium minister prowincjalny może mu przedłużyć czas trwania nowicjatu, ale nie więcej niż o sześć miesięcy [34].
§3. Nowicjusz może swobodnie opuścić Zakon; również minister prowincjalny może go wydalić po wysłuchaniu opinii magistra [35].

Art. 98
Po ukończeniu nowicjatu nowicjusz, jeśli został uznany za zdatnego, ma być dopuszczony do pierwszej profesji czasowej, którą ponawia się co roku, o ile nie postanowiono inaczej w statutach partykularnych.

Art. 99
§1. Do kompetencji ministra prowincjalnego lub kustosza kustodii niezależnej z zachowaniem art. 156 §2 konstytucji generalnych oraz po zasięgnięciu opinii magistra i grona wychowawców domu nowicjackiego należy dopuszczenie nowicjusza do pierwszej profesji oraz przyjęcie tej profesji od niego.
§2. Również do tego samego ministra i kustosza należy dopuszczanie i przyjmowanie ponowienia profesji czasowej zgodnie ze statutami partykularnymi [36].
§3. Kustosz kustodii zależnej potrzebuje delegacji swojego ministra.

Art. 100
§1. Okres profesji czasowej powinien być ustalony w statutach partykularnych. Nie może on jednak być krótszy niż trzy lata i nie dłuższy niż sześć lat, z zachowaniem przepisu §3 tegoż artykułu [37].
§2. Minister lub kustosz kustodii niezależnej, któremu przysługuje prawo dopuszczenia brata do profesji, może dla słusznej przyczyny zezwolić na wcześniejsze złożenie profesji uroczystej, jednak nie wcześniej niż trzy miesiące przed terminem [38].
§3. W szczególnych przypadkach tenże minister lub kustosz kustodii niezależnej, po wysłuchaniu opinii definitorium lub rady i zgodnie z normami statutów partykularnych, może przedłużyć okres profesji czasowej, tak jednak, aby cały ten okres formacyjny nie przekroczył dziewięciolecia [39].

Art. 101
§1. Okres profesji czasowej należy odbyć w domu formacyjnym albo, według norm statutów partykularnych, w innym domu Zakonu, zawsze jednak pod kierunkiem odpowiedniego brata, który pełni obowiązek magistra.
§2. Magistrowi braci o profesji czasowej przysługuje prawo, przy współpracy grona wychowawców, kierowania całą działalnością wychowawczą zgodnie z normami konstytucji generalnych, niniejszych statutów oraz statutów partykularnych i specjalnych.

Art. 102
§1. Wszyscy bracia w okresie trwania profesji czasowej powinni odbyć całościową formację ściśle franciszkańską w celu pełniejszego realizowania życia właściwego Zakonowi i bardziej odpowiedniego wypełnienia jego misji.
§2. Aby taka formacja franciszkańska zarówno teologiczna, jak i humanistyczna mogła być realizowana, poszczególne prowincje lub kilka prowincji razem winny stworzyć własny program wspólny dla wszystkich braci, mając na uwadze zalecenia Ratio formationis i Ratio studiorum.

Art. 103
§1. Przynajmniej raz w roku należy sporządzić relację o zdatności braci profesów czasowych i podpisaną przez magistra oraz grono wychowawców przesłać ministrowi prowincjalnemu lub kustoszowi kustodii niezależnej.
§2. Profesję uroczystą powinno poprzedzić przynajmniej miesięczne nieprzerwane franciszkańskie przygotowanie duchowe Kandydaci niech je przeżywają w świętym skupieniu i na modlitwie, rozważając i rozmyślając nad znaczeniem tego decydującego i szczególnego aktu, poprzez który zakonnik na zawsze poświęca się Bogu.
§3. Z zachowaniem art. 159 §2 konstytucji generalnych i po wysłuchaniu opinii magistra, grona wychowawców, braci profesów uroczystych tego domu, w którym kandydat przebywał przez ostatni rok oraz innych braci, zgodnie ze statutami partykularnymi ministrowi prowincjalnemu lub kustoszowi kustodii niezależnej przysługuje prawo dopuszczenia braci do profesji uroczystej i prawo do jej przyjęcia. Kustosz kustodii zależnej potrzebuje delegacji ministra generalnego lub prowincjalnego.

Art. 104
W ocenie przydatności kandydatów dla Zakonu, oprócz tego, co wymagane jest w prawie powszechnym do ważności profesji uroczystej, należy także zwrócić uwagę na ich odpowiednią dojrzałość ludzką i zdolność do pracy, co wymaga odpowiedniej surowości w ocenie przy doborze kandydatów [40].

Art. 105
§1. Każda prowincja lub, jeśli wydaje się to wskazane, kilka prowincji razem powinny mieć własne centrum studiów celem formowania braci zmierzających do posług i święceń, które rządzi się własnymi statutami z zachowaniem prawa.
§2. Erygowanie i zniesienie centrum studiów, po zasięgnięciu rady ministra generalnego, należy do ministra prowincjalnego lub do ministrów prowincjalnych za zgodą ich własnego definitorium.

Art. 106
§1. Studia w całym Zakonie rządzą się własnym Ratio studiorum, zatwierdzonym przez ministra generalnego za zgodą definitorium.
§2. Należy sporządzić Ratio studiorum dla każdej prowincji lub kilku prowincji, uwzględniając przepisy prawa powszechnego, konferencji episkopatu oraz ustaw i instrukcji Zakonu. Według tego programu należy kierować wychowaniem braci dążących do posług i święceń [41].
§3. Ratio studiorum ma być zatwierdzone przez ministra prowincjalnego, a gdy chodzi o kilka prowincji przez ich ministrów, za zgodą definitorium, oraz należy o nim powiadomić ministra generalnego.

Art. 107
W przypadku, gdy bracia przygotowują się do posług i święceń w instytutach nie należących do Zakonu lub w instytucjach skonfederowanych, które nie podlegają bezpośrednio kierownictwu prowincji, minister prowincjalny powinien zatroszczyć się, aby formacja braci była uzupełniona, z uwzględnieniem również Ratio studiorum Zakonu i prowincji.

Art. 108
§1. Ministrowi prowincjalnemu przysługuje w swojej prowincji prawo dopuszczenia braci do posług i ich udzielenia po wysłuchaniu opinii magistra i grona wychowawców, jeśli takie istnieje.
§2. Minister prowincjalny może dopuścić brata do święceń po wysłuchaniu opinii braci profesów uroczystych domu i tych, na których spoczywa troska i odpowiedzialność za jego formację oraz po wysłuchaniu głosu doradczego definitorium [42].

Art. 109
§1. Bracia, którzy dążą i są wyznaczeni do jakiejś posługi lub zadania, powinni zdobyć formację zawodową, techniczną lub naukową odpowiednią do ich uzdolnienia.
§2. Formacja ta winna być taka, aby mogli pożytecznie służyć życiu wspólnoty, misji Kościoła i potrzebom ludzi.

Art. 110
§1. Ministrowie niech pilnie popierają studia akademickie i niech leży im na sercu właściwe przygotowanie specjalistów i wykładowców w instytutach Zakonu lub w innych, w zależności od potrzeb prowincji i całego Zakonu.
§2. Ministrowie niech popierają aktywność umysłową za pośrednictwem instytutów naukowych i kongresów tak w prowincjach, jak i konferencjach.

Art. 111
Ministrowie niech się zatroszczą, aby uczelnie, ośrodki badań oraz wydawnictw naukowych zostały urządzone zgodnie ze współczesnymi wymogami oraz z uwzględnieniem potrzeb Zakonu i prowincji.

Art. 112
§1. Pierwsze miejsce wśród uczelni w Zakonie zajmuje Papieskie Ateneum Antonianum, którego wielkim kanclerzem i moderatorem jest minister generalny.
§2. Papieskie Ateneum Antonianum, jako uczelnia o wysokim poziomie naukowym, z priorytetową specyfiką franciszkańską, mająca charakter międzynarodowy i bazująca na współpracy międzyfranciszkańskiej, zakłada sobie następujące cele:
1) być ośrodkiem badań i studiów franciszkańskich;
2) być uczelnią dla przygotowania profesorów i wychowawców dla całego Zakonu;
3) służyć własnymi badaniami naukowymi dla pożytku i na użytek różnych instytutów Zakonu;
4) być pomocą dla Zakonu w umacnianiu jedności myśli i ducha braci [43].

Art. 113
Ministrowie prowincjalni powinni współpracować z ministrem generalnym w realizacji celów Papieskiego Ateneum Antonianum, kierując tam profesorów i studentów oraz zabezpieczając środki.

Art. 114
Bracia naszego Zakonu w duchu współpracy i posłuszeństwa ministrowi generalnemu powinni dawać swój wkład w służbie Papieskiemu Ateneum Antonianum, według norm statutów specjalnych oraz rozporządzeń Zakonu.

Art. 115
§1. Nie można erygować nowej prowincji Zakonu, jeśli po wysłuchaniu zdania tych, których należy się radzić, do jej ustanowienia nie ma przynajmniej 40 braci profesów wieczystych i 6 gwardianatów z uzasadnioną nadzieją na wzrost i umocnienie się Zakonu.
§2. Zanim zostanie erygowana nowa prowincja, definitorium generalne powinno upewnić się co do możliwości prowadzenia życia i misji Zakonu w tym, co jest konieczne do formacji, zarządu, współpracy, utrzymania materialnego zgodnie z przepisami prawa.

Art. 116
§1. Jeśli w jakimś regionie, gdzie mieszkają bracia jednej lub wielu prowincji, według oceny definitorium generalnego jest wystarczająca liczba braci oraz istnieje uzasadniona nadzieja na umocnienie Zakonu w przyszłości, po wysłuchaniu opinii ministrów konferencji tego regionu i wysłuchaniu zdania braci, zainteresowani ministrowie prowincjalni z własnej inicjatywy lub na wniosek ministra generalnego niech sporządzą umowę, na podstawie której można przystąpić do erygowania nowej prowincji lub, w zależności od przypadku, kustodii niezależnej, lub zależnej zgodnie z przepisami prawa.
§2. Do erygowania kustodii niezależnej, gdy szczególne okoliczności nie doradzają czego innego, i po zasięgnięciu zdania tych, których należy się radzić, potrzeba przynajmniej 25 braci profesów wieczystych i 4 gwardianaty przy uzasadnionej nadziei na wzrost Zakonu.
§3. Kierując się szczególnymi racjami i okolicznościami, minister generalny za zgodą swego definitorium może erygować kustodię zależną od siebie lub jakiejś prowincji, byleby do jej utworzenia było przynajmniej 15 braci profesów wieczystych i 3 gwardianaty.

Art. 117
Kustodia niezależna, jeśli wyraźnie nie postanowiono inaczej, jest zrównana z prowincją i to, co postanawiają konstytucje generalne i niniejsze statuty odnośnie do prowincji i ich zarządu, stosuje się do kustodii niezależnej i jej zarządu.

Art. 118
Gdy bracia pochodzący z różnych prowincji pracują w jakimś regionie, w którym nie ma jeszcze możliwości utworzenia nowej prowincji lub kustodii, odpowiedni ministrowie z własnej inicjatywy lub na wniosek ministra generalnego, po wysłuchaniu zainteresowanych braci, mogą uzgodnić między sobą, by zwrócić się do ministra generalnego o utworzenie federacji, która ze swej natury jest jednostką przejściową, skierowaną ku późniejszemu erygowaniu prowincji lub kustodii. Ustrój i zarząd federacją kierują się własnymi statutami zredagowanymi przez zainteresowanych i zatwierdzonymi przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 119
§1. Ministra prowincjalnego, wikariusza i definitorów, kustosza, wikariusza i radnych nowo utworzonej prowincji i kustodii niezależnej wybiera na pierwsze trzechlecie definitorium generalne, po wysłuchaniu głosu doradczego braci profesów uroczystych tejże prowincji lub kustodii.
§2. Jeśli zaś nowa prowincja zostaje erygowana z kustodii, minister prowincjalny, wikariusz i definitorzy są wybierani przez kapitułę według zwykłych zasad
§3. Kiedy eryguje się nową prowincję lub kustodię niezależną, jeśli wydaje się to konieczne dla uporządkowania i wspierania ich życia, należy wydać zgodnie z art. 3 §2 niniejszych statutów normy przejściowe zatwierdzone przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 120
§1. Gdy jakaś prowincja lub kustodia niezależna w opinii definitorium generalnego po uprzedniej wizytacji generalnej nie spełnia już warunków koniecznych do skutecznego wypełniania życia i misji Zakonu, o czym mowa w art. 115 niniejszych statutów, to zadaniem definitorium tejże prowincji lub rady tejże kustodii, po wysłuchaniu zdania braci i konferencji ministrów prowincjalnych, jest podjąć rozmowy z inną prowincją celem przyłączenia się do tej prowincji lub przekształcenia się w kustodię zależną, na podstawie zawartej umowy i zatwierdzonej przez definitorium generalne.
§2. Jeśli nie zostanie to przeprowadzone w ciągu trzech lat, zadaniem ministra generalnego jest uregulowanie tej sprawy, podobnie po wysłuchaniu zdania braci odnośnej prowincji i wysłuchaniu definitorium generalnego.

Art. 121
Z powodu specjalnych racji i okoliczności minister generalny, za zgodą swojego definitorium, może erygować dom lub inną jednostkę także na terytorium każdej prowincji lub kustodii, po wysłuchaniu odpowiednich braci, zależne od samego ministra generalnego lub jakiejś prowincji czy kustodii niezależnej. Dom i jednostka kierują się normami własnymi wydanymi przez kompetentną władzę.

Art. 122
§1. Jeśli kilka domów albo grupa braci znalazłaby się w sytuacji, w której prowincja nie jest w stanie wystarczająco zaradzić ich potrzebom, a także nie ma warunków do erygowania kustodii, minister generalny za zgodą definitorium, z własnej inicjatywy albo na prośbę ministra prowincjalnego z definitorium odnośnej prowincji, może ustanowić fundację, dla której powinien również wydać normy, czyli własne statuty.
§2. Zamierzając utworzyć fundację, należy najpierw wysłuchać opinii tych, których to dotyczy.

Art. 123
§1. Do erygowania kustodii albo fundacji zależnej od prowincji na terytorium innej jednostki Zakonu wymagana jest opinia także rady tej jednostki, zanim zostanie wydany dekret erekcyjny. Gdy dotyczy to erygowania kustodii albo fundacji na terytorium wielu jednostek, wówczas wymagana jest opinia rad wszystkich jednostek.
§2. Do erygowania domu na terytorium innej prowincji, wysłuchawszy opinii odnośnej konferencji ministrów prowincjalnych, wymagana jest zgoda definitorium generalnego i tamtej prowincji lub zainteresowanych prowincji, jak również przedtem sporządzona umowa o współpracy między stronami.

Art. 124
W przypadku domu lub innej jednostki zależnej od kilku prowincji lub od danej jednostki Zakonu, lub Rodziny franciszkańskiej, oprócz zachowania norm art. 123 §2 odnośnie do ich erygowania, należy sporządzić statuty partykularne co do zarządu, wizytacji generalnej i lokalnej oraz wyborów, zatwierdzone przez odpowiednią władzę.

Art. 125
Zniesienie kustodii, federacji i fundacji należy do ministra generalnego za zgodą definitorium.

Art. 126
§1. W domach, które podlegają bezpośrednio ministrowi generalnemu, oprócz władzy najwyższej, sprawuje on nad nimi, sam lub z definitorium, taką władzę, jaką konstytucje generalne i statuty generalne nadają ministrowi prowincjalnemu, samemu lub z definitorium, w domach swojej prowincji [44].
§2. Gwardian w takich domach, wybrany przez definitorium generalne i zatwierdzony przez ministra generalnego, posiada tę samą władzę, jaką mają inni gwardiani, chyba że postanowiono coś innego.

Art. 127
§1. Za pomocą kartek i w sposób tajny powinni być wybierani: minister i wikariusz generalny, minister i wikariusz prowincjalny, definitorzy generalni i prowincjalni, kustosze i radni kustodii, kustosz i dyskreci Ziemi Świętej.
§2. W wyborach za pomocą kartek, chyba że w niniejszych statutach lub w statutach partykularnych postanowiono coś innego, prawnie wybrani są ci, którzy przy obecności ponad połowy tych, którzy powinni być zwołani, otrzymali w pierwszym lub drugim głosowaniu bezwzględną większość głosów spośród obecnych.
§3. Po dwóch bezskutecznych głosowaniach należy głosować na dwóch kandydatów, którzy otrzymali w drugim głosowaniu największą liczbę głosów lub, jeśli jest ich więcej, na dwóch najstarszych pierwszą profesją, a w przypadku równości profesji, najstarszych wiekiem. W tym trzecim głosowaniu wybrany jest ten, który otrzymał większą liczbę głosów. Jeśli po trzecim głosowaniu utrzymuje się równa liczba głosów, wybrany jest starszy pierwszą profesją, a w przypadku równości profesji, starszy wiekiem [45].

Art. 128
§1. Za pomocą gałek i w sposób tajny należy wybrać: sekretarza generalnego, prokuratora generalnego, sekretarza generalnego do spraw ewangelizacji misyjnej, sekretarza generalnego do spraw formacji i studiów, ekonoma generalnego, wizytatorów i delegatów generalnych, gwardianów i prezesów fundacji oraz jeśli nie postanowiono inaczej, prezesów federacji.
§2. Urzędy sekretarza prowincjalnego, sekretarza prowincjalnego do spraw ewangelizacji misyjnej, sekretarza prowincjalnego do spraw formacji i studiów, ekonoma prowincjalnego, magistra, wikariusza, ekonoma i dyskreta domu oraz wszystkie inne stanowiska powierzane są przez ustną zgodę albo, według decyzji przewodniczącego, przez głosowanie za pomocą gałek, chyba że coś innego postanawiają statuty partykularne.
§3. Na mocy nominacji, dokonanych odpowiednio przez ministra generalnego albo ministra prowincjalnego, powierzane są te stanowiska, dla których nadania statuty partykularne i specjalne przewidują ten sposób po uprzedniej odpowiedniej konsultacji [46].

Art. 129
Kompetentna władza może stwierdzić niemożność łączenia urzędów, jeśli nie zostało to określone przez prawo powszechne lub prawo własne Zakonu.

Art. 130
Wszystkie urzędy i stanowiska, także te powierzone poza kapitułą, zawsze wakują w czasie kapituły, chyba że wyraźnie postanowiono coś innego lub minister prowincjalny, za zgodą swego definitorium wyrażoną w tajnym głosowaniu, w szczególnym przypadku i dla ważnej przyczyny wniesie prośbę i uzyska przedłużenie czasu piastowania urzędu od ministra generalnego tylko za radą swego definitorium.

Art. 131
§1. Normy dotyczące przerwy w pełnieniu urzędów nie obowiązują wówczas, gdy nie został w całości wypełniony określony czas urzędowania, czyli od kapituły do kapituły.
§2. Jeśli dla nadania urzędów jest przepisany czas przerwy, wymaga się, aby określony czas przerwy został wypełniony, to znaczy od kapituły do kapituły.
§3. Nie obowiązuje żadna przerwa czasowa przy przechodzeniu z urzędu niższego na wyższy, ani też z wyższego na niższy, chyba że inaczej ustalono w statutach partykularnych.
§4. Powierzenie urzędu bez zachowania wymaganego czasu przerwy jest nieważne, o ile nie uzyska się prawnej dyspensy.
§5. Minister generalny za zgodą definitorium może ze słusznej przyczyny dyspensować od całości wymaganej przerwy czasowej, jeśli nie dotyczy to urzędów, o których mowa w art. 127 §1 niniejszych statutów.

Art. 132
§1. Zrzeczenie się urzędu powierzonego na kapitule, złożone w czasie jej trwania, może przyjąć przewodniczący kapituły po wysłuchaniu zdania wyborców.
§2. Rezygnacja ministra generalnego poza kapitułą nie ma skutków prawnych, o ile nie została złożona Stolicy Świętej i przez nią przyjęta.
§3. Poza kapitułą rezygnację wikariusza generalnego, definitorów generalnych i ministra prowincjalnego może przyjąć minister generalny za zgodą swego definitorium. To samo dotyczy także rezygnacji z urzędów, których nadawanie określa art. 182 niniejszych statutów. Jeśli minister prowincjalny składa rezygnację w czasie trwania kapituły, której sam przewodniczy, rezygnację tę może przyjąć kapituła pod przewodnictwem wikariusza.
§4. Rezygnacja z innych urzędów, które zostały powierzone przez wybór za pomocą kartek lub gałek, wymaga akceptacji przez odnośnego ministra za zgodą jego definitorium.
§5. Minister generalny i odpowiednio minister prowincjalny może przyjąć rezygnację z urzędów, które zostały powierzone przez ustną zgodę lub nominację.

Art. 133
§1. Minister generalny, za zgodą swojego definitorium wyrażoną w tajnym głosowaniu, może dla bardzo ważnej przyczyny wydać dekret pozbawiający urzędu zarówno ministra prowincjalnego, jak i cały zarząd prowincji, zgodnie z przepisami prawa.
§2. Odnośni ministrowie za zgodą definitorium, wyrażoną w tajnym głosowaniu, dla ważnej przyczyny mogą wydać dekret pozbawiający innych urzędów powierzonych przez wybór za pomocą kartek lub gałek, zgodnie z przepisami prawa.
§3. Przeciw dekretowi pozbawiającemu urzędu, wydanemu w przypadkach, o których mowa w §1 i 2 niniejszego artykułu, można wnieść rekurs ze skutkiem zawieszającym do ministra generalnego lub do Stolicy Świętej. Rekurs hierarchiczny, jeśli się wnosi takie odwołanie, należy wnieść do ministra, który wydał dekret, w terminie piętnastu dni użytecznych, licząc od zawiadomienia o dekrecie. Jeżeli ten termin upłynie niewykorzystany, urząd wakuje na mocy prawa47.
§4. Dekret pozbawiający urzędu powierzonego przez ustną zgodę może wydać odnośny minister za zgodą definitorium. Dekret pozbawiający stanowiska powierzonego przez nominację może wydać odnośny minister.

Art. 134
§1. Minister generalny zapowiada kapitułę generalną, przynajmniej na sześć miesięcy przed jej odbyciem, pismem skierowanym do Zakonu, w którym zwołuje wyborców, podaje dzień rozpoczęcia i przedstawia najważniejsze sprawy do rozpatrzenia.
§2. Sposób odbywania kapituły generalnej określa własny regulamin.

Art. 135
§1. Teksty albo przynajmniej streszczenie dotyczące ważniejszych spraw, które będą omawiane na kapitule generalnej, powinni w odpowiednim czasie podać do wiadomości ministrowie prowincjalni i kustosze wszystkim braciom.
§2. Wszyscy bracia mogą przesłać na kapitułę generalną, przez ministra prowincjalnego lub kustosza albo bezpośrednio, własne opinie lub propozycje, mające na celu dobro Zakonu. Aby mogły one stać się przedmiotem rozważań, wymagają przyjęcia przez kapitułę, zgodnie z jej własnym regulaminem.

Art. 136
§1. Na kapitułę należy zaprosić ostatniego eksministra generalnego, jako prawnego wyborcę, chociaż nie ma obowiązku w niej uczestniczyć.
§2. Oprócz wyborców wymienionych w art. 192 konstytucji generalnych, na kapitułę generalną należy wezwać jako prawnych wyborców:
1) sekretarza generalnego do spraw ewangelizacji misyjnej, sekretarza generalnego do spraw formacji i studiów, a także prokuratora generalnego;
2) kustoszów kustodii niezależnych i tych, które podlegają ministrowi generalnemu;
3) prezesów federacji.
§3. Prowincje mające kustodie zależne, z każdej z nich powinny wybrać jednego delegata, zgodnie ze statutami partykularnymi, jako prawnego wyborcę na kapitule generalnej.
§4. Każda konferencja ministrów prowincjalnych powinna wybrać, według przepisu statutów tejże konferencji, jednego brata bez święceń po profesji uroczystej, który uczestniczy w kapitule generalnej jako prawny wyborca. Wyboru dokonuje się spośród braci przebywających na terytorium konferencji.
§5. Kapituła może korzystać z pomocy ekspertów, których udział niech będzie dokładnie określony w regulaminie kapituły.

Art. 137
W przypadku, gdy wyborcy wymienieni w art. 136 §3-4 nie mogą być obecni, należy wybrać zastępców.

Art. 138
Radę plenarną Zakonu zwołuje minister generalny, w miejscu i czasie ustalonym przez kapitułę generalną, lub gdy sam minister za zgodą swego definitorium uzna za stosowne, a ponadto ilekroć większość konferencji będzie się tego domagać.

Art. 139
§1. Radnych na radę plenarną Zakonu wybierają konferencje ministrów prowincjalnych w taki sposób, aby każdą konferencję reprezentowało dwóch radnych.
§2. Minister generalny za zgodą swojego definitorium może wyznaczyć także innych radnych na radę plenarną, byleby tylko ich liczba nie przekraczała połowy liczby radnych konferencji ministrów prowincjalnych.
§3. Na radnych można wybrać braci spośród ministrów lub innych. Konferencje prowincjałów dokonują wyboru w taki sposób, jaki uznają za odpowiedni, i przynajmniej na trzy miesiące przed odbyciem rady plenarnej. Nazwiska wybranych radnych i ich zastępców należy w odpowiednim czasie podać do wiadomości ministra generalnego.

Art. 140
§1. Minister generalny wraz z definitorium sporządza wykaz spraw do rozpatrzenia przez radę plenarną i zadba o przesłanie go przed upływem sześciu miesięcy członkom konferencji ministrów prowincjalnych tak, aby mogli między sobą przedyskutować przedłożone zagadnienia.
§2. Każdemu bratu przysługuje prawo do przedłożenia w odpowiednim czasie ministrowi generalnemu spraw do rozpatrzenia przez radę plenarną; również każdy radny może przedstawić sprawy, które rada powinna rozpatrzyć, o ile je poprze jedna trzecia część rady.

Art. 141
§1. Przynajmniej raz na dwa lata powinno się odbyć zebranie prezesów konferencji ministrów prowincjalnych, wszystkich lub jakiegoś terytorium, w celu omówienia, z głosem doradczym, zadań, zagadnień i ważniejszych spraw Zakonu.
§2. Minister generalny zwołuje i przewodniczy zebraniu oraz zadba wraz z definitorium, aby je przygotować.

Art. 142
§1. Wikariusz generalny posiadający w Zakonie zwyczajną władzę zastępczą i rozumiany pod nazwą ordynariusz [48], kieruje Zakonem w czasie nieobecności lub przeszkody ministra generalnego.
§2. W czasie obecności ministra generalnego wikariusz generalny wykonuje swoją władzę zgodnie z normami statutów specjalnych definitorium generalnego [49] i może sporządzać poszczególne akty administracyjne: dekrety, nakazy i reskrypty [50]. Minister generalny może mu udzielić również innych uprawnień.
§3. Wikariusz generalny powinien przedstawiać ministrowi generalnemu ważniejsze sprawy wykonane i do wykonania. Nigdy też nie powinien działać wbrew jego woli i intencji [51].

Art. 143
§1. Liczbę i sposób wyboru definitorów generalnych określa kapituła generalna.
§2. Wybierając poszczególnych definitorów generalnych, należy wziąć pod uwagę ich przygotowanie, zdolności do ożywiania życia i misji Zakonu, a także sprawność w kontaktach międzynarodowych, w pracy zespołowej oraz znajomość języków i kultur.
§3. Przy wyborze definitorów generalnych należy kierować się przynależnością do regionów i języków, gdyż definitorium generalne Zakonu powinno, o ile to możliwe, wyrażać różnorodność etniczną, kulturową i geograficzną.

Art. 144
Przy zachowaniu normy konstytucji generalnych art. 202-205 zadaniem definitorów generalnych, wybranych dla całego Zakonu, jest przede wszystkim służyć radą ministrowi generalnemu w tym, co dotyczy życia i misji Zakonu, a także wypełniać zadania specjalne powierzone im przez tegoż ministra generalnego oraz ożywiać życie ewangeliczne w obrębie jednostek i w regionach Zakonu.

Art. 145
§1. W kurii generalnej, oprócz sekretariatu generalnego dla spraw ogólnych Zakonu, mają się znajdować:
– prokura generalna do kontaktów ze Stolicą Świętą;
– sekretariat generalny do spraw ewangelizacji;
– sekretariat generalny do spraw formacji i studiów;
– postulatura generalna do spraw beatyfikacji i kanonizacji;
– ekonomat generalny;
– urząd do spraw sprawiedliwości i pokoju oraz nienaruszalności stworzenia;
– urząd do spraw mniszek i instytutów franciszkańskich;
– urząd do spraw Franciszkańskiego Zakonu Świeckich;
– urząd sprawozdań i archiwum generalne;
– urząd do spraw informacji.
§2. Oprócz urzędów wymienionych w poprzednim paragrafie definitorium generalne może ustanowić jeszcze inne.

Art. 146
Sekretarza generalnego, prokuratora generalnego, sekretarza generalnego do spraw ewangelizacji oraz sekretarza generalnego do spraw formacji i studiów wybiera na okres sześciu lat minister generalny ze swoim definitorium. Wszystkich innych urzędników mianuje minister generalny według swego uznania, chyba że niniejsze statuty postanawiają co innego.

Art. 147
§1. Zadaniem sekretarza generalnego jest należyta koordynacja, także odnośnie do innych urzędów, wszystkich prac w kurii generalnej.
§2. Sekretarz generalny bierze udział w sesjach definitorium generalnego, jednak nie ma głosu decydującego. Protokołuje przebieg obrad, strzeże pieczęci Zakonu i, w zależności od władzy ministra generalnego, koordynuje to wszystko, co dotyczy prowadzenia spraw administracyjnych. Ponadto ma obowiązek troszczyć się o to, aby akta kurii generalnej były sporządzone i strzeżone w archiwum.

Art. 148
§1. Sekretarz do spraw ewangelizacji współdziała oraz pomaga w koordynacji i ożywianiu inicjatyw na rzecz ewangelizacji misyjnej i troski duszpasterskiej w całym Zakonie.
§2. Do jego zadań należy również wspomaganie sekretarzy prowincjalnych i międzyprowincjalnych do spraw ewangelizacji misyjnej w ich działalności animacyjnej wśród braci i wiernych świeckich.

Art. 149
§1. Sekretarz do spraw formacji i studiów współdziała i pomaga w pobudzaniu poszukiwań dotyczących zasad formacji tak początkowej, jak i ciągłej, oraz w ich przystosowaniu do norm prawa powszechnego i własnego.
§2. Z upoważnienia ministra generalnego sekretarz do spraw formacji i studiów niech odwiedza ośrodki badań naukowych w Zakonie i domy formacyjne oraz popiera kontakty między nimi, a także z kurią generalną.

Art. 150
§1. Na urząd prokuratora generalnego można wybrać kogoś z definitorium generalnego albo innego brata.
§2. Do prokuratora generalnego należy prowadzenie i staranne załatwianie, w imieniu ministra generalnego, wszystkich spraw Zakonu ze Stolicą Świętą, z wyjątkiem spraw beatyfikacji i kanonizacji.
§3. Gdy prokurator generalny jest nieobecny lub ma prawną przeszkodę, sprawy prokury załatwia jej sekretarz pod kierunkiem ministra generalnego.
§4. Pozostali bracia niech się nie ważą w jakikolwiek sposób prowadzić lub załatwiać ze Stolicą Apostolską z pominięciem prokuratora generalnego, spraw należących do jego kompetencji.

Art. 151
§1. Ekonomatowi generalnemu powierzona jest troska o administrację dóbr i opłat przeznaczonych dla pożytku całego Zakonu, na wydatki urzędów kurii generalnej i domów zależnych od ministra generalnego, na pomoc dla potrzebujących prowincji i kustodii oraz na realizację przedsięwzięć definitorium generalnego.
§2. Z ekonomem i ekonomatem generalnym współpracuje rada do spraw ekonomicznych, której członków mianuje minister generalny za radą swojego definitorium [52].

Art. 152
Ekonom generalny, który przewodniczy radzie do spraw ekonomicznych, troszczy się o należytą administrację dóbr doczesnych Zakonu, zgodnie z przepisami prawa powszechnego i własnego. Każdego roku przedstawia definitorium generalnemu zestawienie przewidywanych dochodów i rozchodów na rok następny, a potem, po zatwierdzeniu, stara się o jego realizację. Temuż definitorium przedstawia również co roku sprawozdanie z dochodów i rozchodów roku poprzedniego [53].

Art. 153
§1. Definitorium generalne może powołać komisję międzynarodową do spraw ekonomicznych złożoną z ekspertów zaproponowanych przez konferencje ministrów prowincjalnych.
§2. Komisja ta, po zbadaniu budżetu, przedstawia definitorium generalnemu relację razem ze swoją opinią, a także udziela rad dotyczących spraw ekonomicznych.

Art. 154
Urzędy kurii generalnej wymienione w art. 145 §1 niniejszych statutów i inne, ewentualnie ustanowione, kierują się statutami specjalnymi, zatwierdzonymi przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium.

Art. 155
Wizytator i delegat generalny nie powinien ingerować w zwyczajne zarządzanie prowincją, chyba że w wyjątkowym przypadku coś innego postanowi minister generalny za zgodą swojego definitorium wyrażoną w tajnym głosowaniu.

Art. 156
Obowiązkiem delegata generalnego jest informowanie każdorazowo ministra generalnego o ważniejszych sprawach oraz przedstawianie mu sprawozdań o tym, co zostało dokonane i co się wydarzyło w czasie pełnienia przez niego urzędu.

Art. 157
W statutach specjalnych zatwierdzonych przez ministra generalnego za zgodą jego definitorium powinno zostać zawarte to wszystko, co dotyczy wizytatora i delegata generalnego.

Art. 158
Kapituła jest instytucją najwyższej wagi dla porządkowania życia i misji braci w prowincji lub w kustodii. Statuty partykularne powinny określić sposób lub formę uczestnictwa braci w kapitule z zachowaniem norm prawa kanonicznego, konstytucji i statutów generalnych w tym, co dotyczy wymogów ważności wyborów i postanowień.

Art. 159
§1. Kapitułę prowincjalną zwyczajną należy odbywać co trzy lata. Wszelako prezes kapituły ze słusznej przyczyny i po wysłuchaniu opinii definitorium może ją do trzech miesięcy poza trzechlecie odroczyć lub przed upływem trzechlecia przyspieszyć Odroczenie lub przyspieszenie kapituły prowincjalnej ponad trzy miesiące wymaga nadto zgody ministra generalnego.
§2. Przewodniczącym kapituły, na której wybiera się ministra prowincjalnego, jest minister generalny albo jego delegat. Innym kapitułom, jeśli nie ma ministra generalnego albo jego delegata, przewodniczy minister prowincjalny. Definitorium prowincjalne może w wyniku tajnego głosowania zwrócić się do ministra generalnego z prośbą o nominację delegata.
§3. Jeżeli zdarzy się, że minister prowincjalny na kapitule, której on sam przewodniczy, nie jest obecny z powodu przyjętej rezygnacji lub też z innej przyczyny, jego miejsce zajmuje wikariusz prowincjalny, lub gdy i on jest nieobecny, definitor starszy pierwszą profesją, a w razie równości profesji, starszy wiekiem, aż do wyboru nowego ministra prowincjalnego przez wszystkich wyborców kapituły. Ten pozostaje na urzędzie do najbliższej kapituły prowincjalnej.

Art. 160
§1. Minister prowincjalny powinien podać braciom do wiadomości ważniejsze sprawy, które będą omawiane na kapitule prowincjalnej. Każda kapituła lokalna może w stosownym czasie przedstawić definitorium prowincji sprawy, które uzna za odpowiednie do rozpatrzenia przez kapitułę prowincjalną.
§2. Również poszczególni bracia mogą przesłać do kapituły prowincjalnej swoje opinie i propozycje. Kapituła powinna je przyjąć i rozważyć zgodnie z przepisami statutów partykularnych i regulaminem kapituły.

Art. 161
§1. Jeśli statuty partykularne nie przewidują, że w kapitule prowincjalnej czy kustodialnej uczestniczą wszyscy bracia prowincji lub kustodii, głos czynny w wyborach, a także głos decydujący i doradczy na sesjach plenarnych kapituły aż do jej zakończenia, mają: prezes kapituły, minister prowincjalny, wikariusz prowincjalny, definitorzy prowincjalni, były minister prowincjalny, który na ostatniej kapitule, ale nie po kapitule, złożył urząd, sekretarz prowincjalny, kustosze w prowincjach, mających kustodie, gwardiani, deputowani prowincjalni, o których jest mowa w następnym artykule i inni bracia wymienieni w statutach partykularnych.
§2. Statuty partykularne mogą ograniczyć liczbę gwardianów uczestniczących w kapitule jako wyborców z prawa.
§3. Byłego ministra generalnego należy zaprosić na kapituły jego własnej prowincji jako uprawnionego wyborcę, jednak nie ma on obowiązku w nich uczestniczyć
§4. Wyborców kapituły zwołuje prezes i mają oni obowiązek w niej uczestniczyć, o ile nic nie stoi temu na przeszkodzie pod względem prawnym, z zachowaniem §3 niniejszego artykułu. O swej nieobecności winni w odpowiednim czasie powiadomić prezesa, aby, jeśli przewiduje to prawo, można było powołać zastępców.

Art. 162
§ 1. W wyborze na deputowanych głos czynny i bierny mają wszyscy bracia profesi uroczyści prowincji, o ile nie zostali go pozbawieni. Ci, którzy biorą udział w kapitule jako wyborcy z prawa, nie uczestniczą w wyborach na deputowanych.
§2. Liczbę deputowanych określają statuty partykularne; nie powinna ona jednak być mniejsza od liczby wyborców z prawa uczestniczących w kapitule.
§3. Bracia, którzy otrzymali urząd lub obediencję od ministra generalnego, na kapitule własnej prowincji cieszą się głosem czynnym, natomiast głos bierny posiadają jedynie za zgodą tegoż ministra.

Art. 163
§1. Wyboru ministra prowincjalnego i wikariusza prowincjalnego, jeśli skończył się czas ich urzędowania, oraz wyboru definitorów prowincjalnych dokonuje się podczas kapituły prowincjalnej zwyczajnej, z wyjątkiem przypadków podanych w art. 119 §1 niniejszych statutów i w paragrafie następnym.
§2. Minister generalny za zgodą definitorium, wyrażoną w tajnym głosowaniu, jeśli w wyjątkowych okolicznościach i dla bardzo ważnych przyczyn okaże się to konieczne, może zastrzec sobie i definitorium generalnemu wybór ministra prowincjalnego albo także definitorium prowincji, jak również może wybrać na ministra brata z innej prowincji. Jeżeli został zastrzeżony wybór samego ministra prowincjalnego, wyboru wikariusza prowincjalnego i definitorów prowincjalnych dokonuje kapituła.

Art. 164
Kapituła prowincjalna zwyczajna może z poważnych racji postanowić zwołanie kapituły prowincjalnej nadzwyczajnej, w czasie której można omówić ważniejsze sprawy dotyczące życia prowincji i podjąć decyzje; nie wolno natomiast przeprowadzać wyborów, o których wspomina art. 127 §1. Taka kapituła odbywa się na sposób kapituły prowincjalnej zwyczajnej; zwołuje ją minister prowincjalny i on również jej przewodniczy.

Art. 165
§1. Autentyczne akta wyborów kapituły prowincjalnej lub kapituły kustodii niezależnej, jak również statuty partykularne lub zmiany w nich, jeśli zostały dokonane, należy jak najszybciej przesłać do definitorium generalnego w celu zatwierdzenia.
§2. Sprawy rozpatrywane w czasie kapituły prowincjalnej lub kustodialnej oraz podjęte uchwały należy bez zwłoki podać do wiadomości braci.

Art. 166
§1. Na kongresie kapitulnym, oprócz ministra generalnego lub jego delegata, jeśli jest obecny, prawo głosu mają: minister prowincjalny, były minister, który na tejże kapitule złożył urząd, wikariusz prowincjalny i definitorzy prowincjalni.
§2. Jeśli się zdarzy, że przewodniczącemu kongresu kapitulnego, mianowanemu zgodnie z art. 159 §2 niniejszych statutów, coś stoi na przeszkodzie w spełnieniu swojego urzędu, wtedy należy o tym powiadomić definitorium generalne. Jeśli, według osądu kongresu kapitulnego, sprawa jest nagląca, wówczas przewodniczenie obejmuje minister prowincjalny.

Art. 167
Akta kongresu kapitulnego w formie autentycznej, to znaczy prawidłowo podpisane i opatrzone pieczęcią prowincji, należy przesłać do definitorium generalnego w celu uprawomocnienia. W aktach tych muszą być podane: czas i miejsce wyborów, wyborcy i ich liczba oraz wynik głosowania.

Art. 168
Wszystko, co w poprzednich artykułach postanawia się odnośnie do kongresu kapitulnego, przy zachowaniu prawa, ma także moc w odniesieniu do kongresu rady kustodialnej.

Art. 169
Jeśli kapituła prowincjalna zadecyduje o powołaniu rady plenarnej prowincji na najbliższe trzechlecie, należy zwołać ją zaraz po każdej kapitule, zgodnie z artykułem następnym i statutami partykularnymi.

Art. 170
§1. Radę plenarną tworzy minister i wikariusz prowincjalny, definitorzy i sekretarz prowincji, a także bracia według pełnionych obowiązków, określeni w statutach partykularnych, i również inni wybrani według ustaleń tychże statutów.
§2. W statutach partykularnych należy ustalić wszystko to, co dotyczy składu, zwoływania i odbywania rady plenarnej.

Art. 171
Rada plenarna prowincji, którą zwołuje minister prowincjalny, ma jedynie głos doradczy, chyba że w określonych przypadkach w statutach partykularnych wyraźnie zastrzeżono coś innego.

Art. 172
Wybrani do rady plenarnej zatrzymują swój urząd aż do najbliższej kapituły, chyba że czas ich mandatu ograniczają statuty partykularne.

Art. 173
§1. Kandydatów na urząd ministra prowincjalnego proponują wszyscy bracia profesi uroczyści prowincji. Minister prowincjalny wybierany jest spośród tych, którzy otrzymali większość głosów, także względną, i wcześniej uzyskali aprobatę definitorium generalnego, z wyjątkiem przypadku postulacji.
§2. Liczbę kandydatów na urząd ministra prowincjalnego powinny określać statuty partykularne. Pełne wyniki głosowania na kandydatów należy przesłać do definitorium generalnego.
§3. Wyłaniając kandydatów na urząd ministra prowincjalnego lub kustosza, wynik pierwszych głosowań niezwłocznie należy podać do wiadomości braci prowincji lub kustodii. Wynik ostatniego lub jedynego głosowania, jeśli było tylko jedno, nie może być publikowany.

Art. 174
§1. Ministra prowincjalnego i kustosza kustodii niezależnej wybiera zwyczajna kapituła prowincjalna lub kustodialna, prawnie zwołana.
§2. Z zachowaniem przepisu art. 173 niniejszych statutów, statuty partykularne mogą przewidywać wybór ministra prowincjalnego i kustosza kustodii niezależnej przez wszystkich braci profesów uroczystych prowincji lub kustodii.
§3. Sposób wyboru powinien być określony w tychże statutach, ale tak, by wszyscy bracia posiadający głos wyborczy albo niech będą zwołani na kapitułę i podczas niej w dniu i miejscu wyznaczonym na zebranie dokonają wyboru, albo wyślą głosy do kapituły listownie. W tym drugim przypadku głosy niech będą liczone tylko podczas tej samej kapituły prowincjalnej lub kustodialnej. Poza tym należy postępować według norm statutów partykularnych.
§4. W przypadku nadzwyczajnym, z powodu słusznej i ważnej przyczyny oraz po uprzednim zezwoleniu ministra generalnego udzielonym na prośbę prezesa, kapituła prowincjalna lub kustodialna może wybrać na ministra prowincjalnego brata innej prowincji lub kustodii, spełniającego potrzebne wymogi, obdarzonego niezbędnymi przymiotami i nieobciążonego żadną przeszkodą.

Art. 175
Z zachowaniem przepisu art. 119 §1 niniejszych statutów ministra prowincjalnego wybiera się na sześciolecie, po upływie którego ponownie, bezpośrednio może być wybrany tylko na trzechlecie. Potem jednak nie może być wybrany, o ile nie nastąpi przynajmniej trzyletnia przerwa w sprawowaniu urzędu.

Art. 176
§1. Kustosz kustodii niezależnej, z zachowaniem przepisu art. 119 §1 niniejszych statutów wybierany jest na trzechlecie, po czym może być wybrany na drugie i trzecie trzechlecie, ale nie więcej, o ile nie nastąpi przerwa trzech lat.
§2. To, co niniejsze statuty postanawiają odnośnie do ministra prowincjalnego i jego władzy, dotyczy także kustosza kustodii niezależnej, jeśli wyraźnie nie zastrzeżono czegoś innego.

Art. 177
§1. Minister prowincjalny powinien mieć w jednym z domów prowincji siedzibę, której nie można zmienić bez zgody kapituły prowincjalnej. O jej przeniesieniu niech zaraz będzie powiadomiony minister generalny.
§2. Minister prowincjalny powinien często odwiedzać domy i braci. Przynajmniej raz w trzechleciu ma on obowiązek przeprowadzić wizytację kanoniczną prowincji i kustodii od niej zależnej według norm statutów specjalnych. Po zakończeniu wizytacji zobowiązany jest przesłać do ministra generalnego ogólne sprawozdanie o stanie prowincji i zależnej od niej kustodii.

Art. 178
Minister prowincjalny, po wysłuchaniu opinii definitorium, niech chętnie zwołuje braci na wspólne zebranie, ilekroć ich spotkanie wydaje się stosowne i pożyteczne dla rozwoju życia zakonnego i działalności Zakonu, a także dla wspólnego rozpatrzenia lub rozważenia ważniejszych spraw.

Art. 179
§1. Ilekroć minister prowincjalny nie może z powodu przeszkody pełnić swego urzędu albo udaje się w miejsce położone dalej od granic prowincji, zastępuje go na mocy prawa wikariusz prowincjalny z władzą zwyczajną.
§2. Jeśli także wikariusz prowincjalny z powodu przeszkody nie może pełnić urzędu, wówczas definitor starszy pierwszą profesją sprawuje urząd z tytułem prowikariusza prowincjalnego.
§3. Wikariusz prowincjalny nie powinien wprowadzać nowości w prowincji i niech zważa, aby nie używał swoich uprawnień niezgodnie z intencją i wolą ministra prowincjalnego.

Art. 180
Ministrowi prowincjalnemu i odpowiednio kustoszowi kustodii niezależnej jest zastrzeżone dopuszczenie do nowicjatu, do profesji i do święceń, proces wydalenia z Zakonu oraz erygowania domu.

Art. 181
§1. Jeśli poza kapitułą wakuje urząd ministra prowincjalnego lub kustosza kustodii niezależnej, zarządzanie prowincją lub kustodią przejmuje tymczasowo wikariusz prowincjalny lub kustodialny, który powinien natychmiast powiadomić ministra generalnego o wakansie urzędu.
§2. O ile statuty partykularne nie postanawiają inaczej oraz zachowując przepisy art. 163 i 182 niniejszych statutów, wikariusz prowincjalny i kustodialny zobowiązany jest w przypadku wakansu urzędu ministra prowincjalnego lub kustosza zwołać definitorium prowincjalne i odpowiednio radę kustodialną w ciągu trzydziestu dni od zaistnienia wakansu urzędu w celu wyboru ministra prowincjalnego lub kustosza kustodii niezależnej.
§3. Nowego ministra prowincjalnego i nowego kustosza wybiera za pomocą kartek definitorium prowincjalne lub rada kustodialna, po konsultacji z braćmi prowincji lub kustodii, jeśli taka konsultacja jest przewidziana w statutach partykularnych. Sprawują oni urząd do najbliższej kapituły prowincjalnej lub kustodialnej. Wybór nowego ministra prowincjalnego lub kustosza, zatwierdzony przez prezesa wyboru, wymaga uprawomocnienia ministra generalnego po wysłuchaniu opinii definitorium [54].

Art. 182
Jeżeliby zdarzyło się, że poza kapitułą prowincjalną lub kustodialną wakowałyby równocześnie urzędy ministra i wikariusza prowincjalnego lub kustosza i wikariusza kustodialnego, albo również definitorów prowincjalnych lub radnych kustodii, albo też wszystkie te urzędy razem, przydzielenie tych urzędów bezpośrednio następujące aż do najbliższej kapituły prowincjalnej lub kustodialnej należy do ministra generalnego z jego definitorium. Tak samo jeżeliby wakans więcej niż połowy wyżej wspomnianych urzędów zdarzył się sukcesywnie w ciągu trzechlecia, następne nadania urzędów są zastrzeżone ministrowi generalnemu z jego definitorium.

Art. 183
Gdyby okazało się koniecznym, aby minister prowincjalny lub kustosz był równocześnie gwardianem, należy wówczas prosić o zezwolenie ministra generalnego.

Art. 184
§1. Kongres definitorium prowincjalnego powinien odbywać się przynajmniej dwa razy w roku, a ponadto ilekroć minister prowincjalny lub większość definitorów uzna to za pożyteczne.
§2. Na kongres należy wezwać i są zobowiązani przybyć, o ile nie ma prawnej przeszkody, wikariusz prowincjalny i definitorzy prowincjalni. Sekretarz prowincji bierze udział w sesjach definitorium, ale nie ma głosu decydującego.
§3. Na kongres definitorialny można powołać biegłych, ilekroć definitorium uzna to za pożyteczne ze względu na omawiane sprawy.

Art. 185
§1. Na kongresach definitorium należy dyskutować i, wówczas gdy okaże się to wskazane, decydować o tym wszystkim, co dotyczy dobra duchowego i doczesnego prowincji lub poszczególnych domów, a zwłaszcza wychowania tych, którzy odbywają formację początkową, a także życia zakonnego i działalności ewangelizacyjnej.
§2. W miarę możliwości należy wcześniej zapoznać definitorów ze sprawami, jakie trzeba będzie rozpatrywać na kongresie.
§3. Po uprzednim powiadomieniu ministra prowincjalnego definitorzy mają prawo wnosić sprawy ich zdaniem stosowne dla dobra prowincji.
§4. Należy roztropnie informować braci o tym, co zostało postanowione dla dobra prowincji na kongresie definitorialnym.

Art. 186
§1. Do ważności tak wyborów, jak dekretów oraz aktów prawnych, dla których konieczna jest zgoda definitorium, wymagana jest obecność, oprócz przewodniczącego, przynajmniej czterech członków definitorium.
§2. W razie nieobecności niektórych członków definitorium, dla uzupełnienia liczby pięciu, za zgodą obecnych definitorów, należy dołączyć sekretarza prowincji i innych odpowiednich braci, zależnie od potrzeb.

Art. 187
§1. Jeden raz w roku minister prowincjalny niech wiernie przedstawi na kongresie definitorialnym stan prowincji.
§2. Na tym samym kongresie definitorium powinno również rozpatrzyć i zatwierdzić roczne sprawozdania ekonoma prowincji i poszczególnych gwardianów, opracowane zgodnie ze statutami partykularnymi.

Art. 188
§1. Podczas kongresu wszyscy niech wypowiadają swoje zdanie, nawet w sprawach trudnych i przykrych, a jeśli wymagane jest głosowanie, mający takie prawo powinni brać udział w głosowaniu.
§2. Spraw poważniejszych nie należy wnosić i zarazem rozstrzygać na tej samej sesji kongresu definitorialnego, lecz po przeprowadzeniu odpowiedniej dyskusji, decyzje należy odłożyć do innej sesji, chyba że samemu definitorium będzie się wydawało inaczej.

Art. 189
Akta każdego kongresu definitorialnego powinny być wiernie i systematycznie spisywane przez sekretarza, a po podpisaniu przez wszystkich członków definitorium należy je przechowywać w archiwum prowincji. Jeśli zaś podczas kongresu zostałyby dokonane wybory za pomocą kartek lub gałek, akta należy przesłać definitorium generalnemu celem uprawomocnienia, w sposób określony w art. 167 niniejszych statutów. W wyborach poza kapitułą należy podać powód, dla którego urząd wakuje.

Art. 190
Wszystko, co w poprzednich artykułach postanawia się odnośnie do kongresu definitorialnego, z zachowaniem prawa, ma także moc w odniesieniu do kongresu rady kustodialnej.

Art. 191
§1. Konferencja ministrów prowincjalnych, kustoszów i prezesów innych jednostek ma wielkie znaczenie dla promowania jedności, koordynacji i współpracy w życiu i misji Zakonu.
§2. Konferencję, jeśli istnieją warunki do skutecznego jej działania, eryguje dekretem minister generalny za zgodą swego definitorium po wysłuchaniu ministrów, kustoszów i zainteresowanych prezesów.
§3. Konferencję tworzą obowiązkowo wszyscy ministrowie prowincjalni, kustosze i prezesi pozostałych jednostek określonego terytorium lub regionu.
§4. Aby erygować lub przekształcić konferencję ministrów prowincjalnych i kustoszów, należy zwracać uwagę na bliskość geograficzną, liczbę prowincji i innych jednostek, ich język i kulturę, tak jednak, aby ją tworzyło przynajmniej pięciu członków.

Art. 192
Podstawowe zadania i uprawnienia konferencji:
a) jednoczyć między sobą jednostki tworzące konferencję celem wypracowania dobra wspólnego braci i odpowiednio części Zakonu;
b) służyć pomocą ministrowi generalnemu i jego definitorium w zarządzie i ożywianiu całego Zakonu;
c) rozeznawać w jedności z ministrem generalnym i jego definitorium kwestie erygowania, jednoczenia i rozwiązywania prowincji, kustodii i innych jednostek na własnym terytorium, a także współpracować w wypełnianiu postanowień;
d) wspierać formację początkową i ciągłą, życie i misję braci na swoim terytorium; promować wraz z ministrem generalnym i jego definitorium działalność duszpasterską i ewangelizację misyjną oraz razem wspierać rozwój i rozszerzanie Zakonu;
e) zastanawiać się nad rozwojem, większymi trudnościami i istniejącymi problemami na terenie konferencji oraz informować ministra generalnego o podjętych środkach;
f) udzielać pomocy personalnej i materialnej poszczególnym prowincjom, kustodiom, federacjom i fundacjom konferencji, znajdującym się w trudnościach, czy to z powodu braku lub podeszłego wieku braci, albo z powodu niezdolności pełnienia określonej posługi czy z powodu ubóstwa;
g) zastanawiać się nad tematami do rozpatrzenia w czasie kapituły generalnej czy rady plenarnej Zakonu i przekazywać w odpowiednim czasie ministrowi generalnemu własne wnioski i propozycje;
h) redagować statuty specjalne konferencji i jeśli wyda się to konieczne statuty wspólne dla prowincji, kustodii, federacji i fundacji własnego terytorium;
i) wspierać i pielęgnować kontakty i współpracę z hierarchią Kościoła lokalnego oraz z innymi instytutami zakonnymi.

Art. 193
Minister generalny i definitorzy przynajmniej raz w sześcioleciu mają się spotkać na naradę z poszczególnymi konferencjami, aby stawało się bardziej skuteczne promowanie współuczestnictwa w kierowaniu Zakonem i konsultacja:
a) w celu przekazania wiadomości o ważniejszych zagadnieniach dotyczących zarządu i kierowania całym Zakonem oraz aby nawiązać dialog;
b) dla omówienia spraw dotyczących życia braci, relacji między jednostkami, trwałej jedności między braćmi oraz promowania wymiany dóbr w obrębie całej wspólnoty braterskiej;
c) dla naradzenia się we właściwy sposób co do erygowania, zasięgu, jednoczenia czy rozwiązywania jednostek konferencji;
d) w celu podjęcia i uporządkowania konsultacji odnośnie do wyborów, mających się odbyć w czasie kapituły generalnej.

Art. 194
Definitorium generalne powinno spotykać się z prezesami wszystkich konferencji przynajmniej co dwa lata, by omówić ich stan.

Art. 195
§1. Konferencje wypełniają swoje zadanie i sprawują władzę na kongresie lub sesji plenarnej pod kierunkiem lub przewodnictwem prezesa.
§2. Prezes konferencji wybierany jest przez wszystkich członków konferencji posiadających głos decydujący. Na urząd ten może być wybrany tak minister prowincjalny, jak i kustosz kustodii niezależnej. Czas trwania urzędu i zadania prezesa określają statuty specjalne konferencji.

Art. 196
Ministrowie prowincjalni i kustosze cieszą się w konferencji głosem decydującym. Natomiast prezesom federacji i fundacji przysługuje głos decydujący lub doradczy zgodnie z przepisami statutów konferencji.

Art. 197
§1. We wszystkich wyborach dokonywanych w konferencji ministrów wybrany musi uzyskać większość absolutną głosów tych, którzy posiadają głos decydujący.
§2. W stosunku do poszczególnych prowincji, kustodii, federacji i fundacji konferencja pełni władzę rządzenia jedynie w przypadkach wyraźnie przewidzianych przez statuty generalne Zakonu i statuty specjalne konferencji.

Art. 198
Dla osiągnięcia większej skuteczności działalności konferencji można ustanowić sekretariat stały, którego głównym zadaniem jest przygotowanie kongresu lub sesji plenarnych konferencji i wykonywanie decyzji podjętych przez konferencję. Urzędników sekretariatu, ich wybór lub nominacje oraz obowiązki niech ustalą statuty specjalne konferencji.

Art. 199
Między konferencjami, zwłaszcza sąsiadującymi, należy rozwijać wzajemne kontakty, wymianę informacji, wspólne doświadczenia i przedsięwzięcia dla powiększenia i zabezpieczenia większego wspólnego dobra.

Art. 200
§1. W każdej prowincji i kustodii lub w kilku jednostkach razem, w miarę potrzeb zaleca się powołanie komisji biegłych, a także zwoływanie zjazdów dla rozpatrywania i przestudiowania zagadnień życia i misji braci, które należy omawiać na sesjach plenarnych bądź na kongresach konferencji.
§2. Zaleca się utworzenie stałej struktury między konferencjami tego samego kontynentu (np. przewodniczenie, sekretariat, razem z definitorami generalnymi kontynentu) celem ożywiania wspólnych działań, na przykład w formacji, studiach, ewangelizacji, sprawiedliwości i pokoju oraz nienaruszalności stworzenia. Takie jednostki winny spotykać się w określonych odstępach czasu.

Art. 201
§1. Konferencje obejmujące większą liczbę jednostek, zwłaszcza jeśli byłyby wielokulturowe, mogą ustanowić subkonferencje dla określonego regionu celem zajmowania się sprawami specjalnymi szczególnie ich dotyczącymi.
§2. Konferencje wraz z ministrem generalnym i jego definitorium niech inicjują w Zakonie nowe formy zebrań międzynarodowych i międzykontynentalnych celem lepszej wymiany i dzielenia się dobrami każdego rodzaju [55].

Art. 202
Każda konferencja ministrów powinna mieć swoje statuty zredagowane przez samą konferencję i zatwierdzone przez ministra generalnego za zgodą definitorium, w których należy określić wszystko to, co dotyczy składu oraz kompetencji konferencji, zwoływania i odbywania kongresu lub sesji plenarnej tejże konferencji.

Art. 203
§1. Zachowując przepis art. 229 konstytucji generalnych, wikariusza prowincjalnego można ponownie, bezpośrednio wybrać tylko raz, nie więcej, o ile nie nastąpi trzyletnia przerwa.
§2. Wikariusz kustodialny jest wybierany na trzechlecie, po skończeniu którego może być ponownie wybrany na drugie i trzecie trzechlecie, ale nie więcej, jeśli nie było przynajmniej trzyletniej przerwy w jego urzędowaniu.

Art. 204
Gdy minister prowincjalny lub kustosz jest obecny, wikariusz prowincjalny lub kustodialny wykonuje swą władzę zgodnie z normami konstytucji generalnych i statutów oraz według upoważnień udzielonych mu przez ministra prowincjalnego lub kustosza.

Art. 205
W razie wakansu urzędu wikariusza prowincjalnego lub kustodialnego poza kapitułą, definitorium prowincji lub rada kustodii, zachowując przepis art. 182 niniejszych statutów, wybiera nowego wikariusza prowincjalnego lub kustodialnego; obaj piastują urząd do najbliższej kapituły.

Art. 206
§1. Liczbę definitorów prowincjalnych i radnych kustodii określają statuty partykularne, z zastrzeżeniem jednak, że nie może być ich mniej niż czterech.
§2. Definitorów prowincjalnych i radnych kustodii wybiera kapituła na trzechlecie, po upływie którego można ich ponownie wybrać na drugie i trzecie trzechlecie. Po dziewięciu latach pełnienia urzędu bez przerwy nie mogą oni zostać ponownie wybrani, o ile nie mieli przerwy od urzędu przynajmniej przez trzy lata.
§3. Wybory poszczególnych definitorów prowincjalnych i radnych kustodialnych odbywają się pojedynczo w odrębnych głosowaniach, chyba że statuty partykularne lub specjalne ustalają inaczej.

Art. 207
Jeśli urząd któregoś z definitorów wakuje z jakiegokolwiek powodu, definitorium prowincjalne i odpowiednio rada kustodialna powinna wybrać innego, który zachowuje urząd do najbliższej kapituły, z przestrzeganiem przepisu art. 182 niniejszych statutów.

Art. 208
§1. Sekretarza i ekonoma prowincjalnego lub kustodialnego wybiera kongres kapitulny, a poza kongresem, jeśli byłoby to konieczne, minister prowincjalny z definitorium lub kustosz z radą kustodialną.
§2. Urząd sekretarza i ekonoma trwa trzy lata; po tym okresie mogą oni zostać wybrani ponownie bez żadnej przerwy czasowej, nawet na kilka trzechleci.

Art. 209
Zadaniem sekretarza, oprócz tego, co zostaje mu zlecone, jest sporządzanie sprawozdań wszystkich spraw załatwianych przez definitorium lub samego ministra prowincjalnego, odpowiednio przez radę kustodialną lub samego kustosza, rejestrowanie wszystkich dokumentów i akt dotyczących całej prowincji lub kustodii albo poszczególnych domów lub braci i składanie tych dokumentów w archiwum.

Art. 210
W każdej prowincji i kustodii w zależności od potrzeb mogą istnieć, oprócz urzędów i stanowisk ustanowionych przez prawo Zakonu, także inne stanowiska, rady albo komisje.

Art. 211
Urzędy, stanowiska, rady lub komisje istniejące w prowincjach i kustodiach kierują się statutami lub normami własnymi.

Art. 212
Kustodią zależną, o której była mowa w art. 121 niniejszych statutów, zarządza kustosz ze swoją radą według norm statutów generalnych i partykularnych.

Art. 213
Kapitułę kustodii zależnej zarówno od ministra generalnego, jak i od prowincji należy odbywać co trzy lata. Gdy kustodia zależy od ministra generalnego, kapituła przebiega pod jego przewodnictwem lub jego delegata, gdy zależy od prowincji – pod przewodnictwem ministra prowincjalnego lub jego delegata.

Art. 214
Zadaniem kapituły kustodialnej jest uchwalenie własnych statutów, które powinny być zatwierdzone przez ministra generalnego lub prowincjalnego za zgodą odnośnego definitorium. W statutach tych powinno zostać ujęte to wszystko, co uważa się za odpowiednie dla dobra w zarządzaniu kustodią, w życiu i działalności braci.

Art. 215
§1. Kustosza w pełnieniu jego urzędu wspomaga przynajmniej czterech radnych, którzy, w obrębie kustodii, mają te same uprawnienia co definitorzy prowincji.
§2. Kustosz i radni wybierani są na trzechlecie albo przez definitorium danej prowincji, albo przez kapitułę kustodialną, według norm określonych w statutach partykularnych. Mogą być bezpośrednio ponownie wybrani na drugie i trzecie trzechlecie, ale nie więcej, chyba że po trzyletniej przerwie na tym urzędzie. Jeśli jednak wyboru dokonano na kapitule, wymaga on zatwierdzenia przez ministra generalnego za zgodą definitorium generalnego.
§3. Statuty partykularne lub specjalne opracowane i uchwalone przez kapituły kustodii zależnych, a także ich modyfikacje wymagają zatwierdzenia przez ministra generalnego lub ministra prowincjalnego za zgodą ich odpowiednich definitoriów. Akta kapituły kustodii zależnej należy niezwłocznie wysłać do odnośnego definitorium celem zatwierdzenia.

Art. 216
§1. Kustosz w odpowiednim czasie powinien wizytować domy i braci kustodii. W stosunku do poszczególnych braci i domów posiada władzę delegowaną przez ministra generalnego lub prowincjalnego, lub określoną przez własne statuty.
§2. Do kustosza z jego radą należy wybór gwardianów i innych urzędników kustodii. Jednak wybory wymagają zatwierdzenia przez ministra generalnego lub prowincjalnego za zgodą odnośnych definitoriów.
§3. Każdego roku kustosz powinien przesłać ministrowi generalnemu lub prowincjalnemu ogólne sprawozdanie na piśmie o stanie kustodii, a ponadto powiadomić go w poszczególnych wypadkach o sprawach większej wagi.

Art. 217
§1. Odnośnie do każdego domu niech będą ściśle przestrzegane granice terytorialne. Tam, gdzie nie zostały ustalone, a okazuje się to konieczne, odnośni ministrowie niech je ustalą.
§2. O ile nie zostało postanowione inaczej między zainteresowanymi stronami, terytorium wielkich miast uważa się za wspólne dla wszystkich domów, które tam się ewentualnie znajdują.
§3. Domy zależne od różnych prowincji lub konferencji rządzą się własnymi statutami zatwierdzonymi przez kompetentną władzę.

Art. 218
Kiedy zgodnie z art. 234 konstytucji generalnych znosi się dom, o jego majątku, o ile już nie zadecydował minister generalny, powinien zadecydować minister prowincjalny ze swoim definitorium, z zachowaniem przede wszystkim zarówno woli fundatorów i ofiarodawców, jak i praw słusznie nabytych [56].

Art. 219
§1. Bracia, pozostając zawsze w posłuszeństwie i zachowując życie braterskie, niech nie opuszczają domu bez zezwolenia własnego gwardiana.
§2. Minister prowincjalny lub kustosz, za zgodą swojego definitorium lub swojej rady, mogą dla słusznej przyczyny zezwolić braciom na dłuższe przebywanie poza domem Zakonu, jednak nie więcej niż przez rok, chyba że chodzi o ratowanie zdrowia, odbycie studiów lub o działalność apostolską w imieniu Zakonu [57].
§3. Bracia, którzy przebywają poza domem Zakonu dla weryfikacji swego powołania, nie posiadają w tym czasie prawa głosu czynnego ani biernego.
§4. Żadnemu bratu nie można zezwolić na życie samotne poza domem zakonnym, jak tylko ze szczególnej i poważnej przyczyny.

Art. 220
Dom powinna zamieszkiwać liczba braci wystarczająca do jego funkcjonowania i prowadzenia prawdziwego życia wspólnego, a także zdolnych do wypełniania własnych zadań w związku z misją Zakonu.

Art. 221
§1. Gwardianat powinien mieć przynajmniej trzech braci profesów wieczystych prawnie do niego przypisanych i na stałe tam mieszkających.
§2. Jeśli ze względu na szczególne okoliczności nie można kanonicznie erygować gwardianatu, czy to z przyczyny małej liczby braci, czy też z racji czasowej specyfiki posługi lub z innych powodów, należy erygować dom filialny pod jakąkolwiek nazwą (dom, dom wypoczynkowy, rezydencja itd), lecz zależny od gwardianatu według norm statutów generalnych.
§3. Z podobnych racji, o których mowa w paragrafie poprzednim, dom zakonny może być zredukowany do domu filialnego z zachowaniem lub nie jego osobowości prawnej.
§4. Gwardianatami powinny być przynamniej kuria prowincjalna lub kustodialna i wszystkie domy formacyjne (postulat, nowicjat, dom formacji profesów czasowych).

Art. 222
§1. Dom filialny jest częścią gwardianatu, oddzieloną od niego lub też nie, która ma własną osobowość prawną lub jej nie ma, którą na stałe zamieszkują przynajmniej dwaj bracia profesi wieczyści prawnie przypisani do gwardianatu. Dom ten jest zarządzany przez samego gwardiana lub tego, który go zastępuje w domu filialnym zgodnie ze statutami partykularnymi odnośnie do życia i misji Zakonu w jedności ze wspólnotą prowincji.
§2. Przy erygowaniu lub zniesieniu domu filialnego, który ma osobowość prawną, należy zachować normy artykułów 233-235 konstytucji generalnych.
§3. Dom filialny, który nie ma osobowości prawnej, może erygować lub znieść minister prowincjalny za zgodą swojego definitorium.
§4. Redukcji gwardianatu do stanu domu filialnego mającego osobowość prawną może dokonać minister prowincjalny za zgodą definitorium, po powiadomieniu o tym ministra generalnego.

Art. 223
§1. Bracia, którzy mieszkają w domach filialnych, niech w miarę możliwości i stosownie do okoliczności regularnie uczestniczą w kapitule lokalnej gwardianatu i niech często spotykają się ze sobą oraz z braćmi z domu macierzystego i aby wspólnie się modlić, przeżywać radość braterstwa oraz rozmawiać o swoim życiu i pracy, zgodnie z normami statutów partykularnych.
§2. Gwardian niech często odwiedza domy filialne i w miarę możliwości niech organizuje spotkania z braćmi dla umocnienia wzajemnej miłości.

Art. 224
Definitorium prowincjalne może ustanowić wspólnoty niezwiązane z miejscem na wzór domów filialnych, aby wyjść naprzeciw szczególnym wymogom ewangelizacji i potrzebom środowisk społecznych o niestałym miejscu pobytu.

Art. 225
Jako gwardiana wybiera się brata, który przynajmniej trzy lata jest po uroczystej profesji i należy do prowincji z zachowaniem przepisu art. 237 niniejszych statutów.

Art. 226
§ 1. Gwardiana wybiera na trzechlecie kongres kapitulny albo, w czasie trzechlecia, o ile to konieczne, definitorium prowincji lub rada kustodialna. Ten sam brat może zostać wybrany na drugie trzechlecie bez koniecznej przerwy.
§2. Gwardian nie powinien być wybierany na trzecie trzechlecie, chyba że wymaga tego potrzeba wspólnoty braterskiej, pracy lub prowincji.
§3. Po trzecim trzechleciu nie można tego brata wybrać wcześniej, jeśli nie nastąpi trzyletnia przerwa.

Art. 227
Gwardiani niech sami nie przyjmują na siebie ani też ministrowie niech nie nakładają na nich obowiązków, które przeszkadzają w należytym wypełnianiu powierzonego im urzędu.

Art. 228
§1. Dla wspólnego dobra minister prowincjalny ze swoim definitorium, odpowiednio kustosz ze swoją radą, może przenieść gwardiana z jednego domu do innego, po uprzedniej z nim konsultacji i na podstawie kanonicznego wyboru.
§2. Z powodu słusznej i ważnej przyczyny minister prowincjalny ze swoim definitorium może usunąć gwardiana z urzędu. To samo może uczynić względem gwardiana kustosz ze swoją radą, ale za aprobatą ministra prowincjalnego z jego definitorium. Przeciwko usunięciu zawsze przysługuje prawo rekursu, zgodnie z art. 133 §3 niniejszych statutów.

Art. 229
Chociaż skończył się czas urzędowania gwardiana i został wybrany nowy gwardian, poprzedni dalej spełnia swoje obowiązki aż do przybycia następcy, chyba że minister prowincjalny postanowi inaczej.

Art. 230
W razie wakansu urzędu gwardiana w trakcie trwania trzechlecia, wikariusz z mocy prawa przejmuje zarządzanie domem aż do wyboru nowego gwardiana. Wyboru tego należy dokonać w ciągu trzech miesięcy, chyba że minister prowincjalny inaczej zadecydował w danym przypadku.

Art. 231
§1. Wikariusz pomaga gwardianowi w wykonywaniu jego urzędu, spełniając tylko to, co zostało mu powierzone.
§2. Gdy gwardian jest nieobecny lub ma przeszkodę w sprawowaniu urzędu, zastępuje go wikariusz. Niech nie wprowadza on żadnej innowacji, jeśli wie, że gwardian jest jej przeciwny.
§3. Gdy wikariusz jest nieobecny lub go brak, inny brat przejmuje jego obowiązki, zgodnie z przepisami statutów partykularnych.

Art. 232
§1. Wikariusza wybiera się na trzy lata i może być ponownie wybierany na następujące po sobie trzechlecia. W razie wakansu urzędu wikariusza w ciągu trzechlecia wybiera się nowego wikariusza.
§2. Z powodu słusznej przyczyny minister prowincjalny, za zgodą swego definitorium, może usunąć wikariusza z urzędu, z zachowaniem przepisu art. 133 §3 niniejszych statutów.

Art. 233
§1. Kapituła domowa powinna odbywać się często, a przynajmniej sześć razy w roku.
§2. W statutach partykularnych lub w regulaminach należy dokładnie ustalić wszystko to, co dotyczy kompetencji, częstotliwości odbywania kapituły, sposobu rozpatrywania spraw, podejmowania decyzji i ich wykonania, a także inne szczegóły dotyczące kapituły i dyskretorium, jeśli zostało ono powołane.

Art. 234
§1. Sprawy, jakie mają być rozpatrywane na kapitule lub dyskretorium, wnosi gwardian lub bracia, względnie dyskreci, po uprzednim porozumieniu się z gwardianem, który w miarę możliwości niech je wcześniej poda do wiadomości wspólnocie. W sprawach, które należy wspólnie rozstrzygać, powinno przeważać i być wykonane postanowienie, czyli głos większości.
§2. Sekretarz, wyznaczony podczas pierwszej sesji, sporządza w specjalnej księdze sprawozdanie z każdego zebrania kapituły lub dyskretorium, a gdy ono zostanie przyjęte, ma je podpisać Księgę protokołów należy okazać podczas wizytacji tak wizytatorowi prowincjalnemu, jak i generalnemu.

Art. 235
Jeśli jest dyskretorium, ma za zadanie skutecznie pomagać gwardianowi w pełnieniu jego urzędu i ożywieniu wspólnoty, zwłaszcza w przygotowaniu i przeprowadzeniu kapituły lokalnej. Ponadto, zgodnie z przepisami prawa powszechnego i własnego, dyskretorium udziela rady lub zgody w celu ułatwienia i przyspieszenia załatwiania niektórych spraw, określonych przez statuty partykularne lub samą kapitułę domową.

Art. 236
§1. Dyskreci, których liczba ma być ustalona w statutach partykularnych, są wybierani na trzechlecie na propozycję kapituły lokalnej przez definitorium prowincjalne lub radę kustodialną i mogą być ponownie wybierani bezpośrednio na następne trzechlecia.
§2. Dla wspólnego dobra minister prowincjalny lub kustosz może usunąć dyskretów z urzędu lub przyjąć ich rezygnację ze słusznego powodu z zachowaniem art. 133 §4 niniejszych statutów.
§3. Jeśli w okresie trzechlecia wakuje urząd dyskreta, kapituła lokalna niech przedstawi kandydata do tej funkcji, którego ma wybrać definitorium prowincjalne lub rada ku-stodialna.

Art. 237
Bracia przebywający prawnie w obcej prowincji po upływie dwóch lat pobytu mają mieć te same prawa i obowiązki, jakie przysługują braciom tejże prowincji, z zawieszeniem na ten czas uprawnień we własnej prowincji, o ile odnośni ministrowie prowincjalni, po zasięgnięciu zdania zainteresowanych braci, nie postanowią inaczej. Udział w uprawnieniach nabywa się od samego początku pobytu, jeśli istnieje zamiar przebywania tamże przynajmniej przez dwa lata.

Art. 238
§1. Bracia przebywający w obcej prowincji podlegają władzy gwardiana domu, w którym przebywają lub jeśli przebywają poza domem Zakonu, władzy gwardiana najbliższego domu. W ważniejszych sprawach, zgodnie z przepisami statutów prowincji, w której przebywają jako goście, powinni uzyskać zezwolenie ministra prowincjalnego tamtej prowincji, chyba że coś innego uzgodniono między dwoma prowincjami.
§2. Aby braciom przebywającym w obcej prowincji można było w niej powierzyć urzędy i stanowiska, konieczna jest zgoda własnego ministra prowincjalnego, a jeśli zostaną wybrani gwardianami, powinni pozostać w tej prowincji przynajmniej przez całe trzechlecie.

Art. 239
Jeśli na mocy umowy zawartej przez odnośnych ministrów za zgodą definitorium tychże prowincji i zatwierdzonej przez ministra generalnego jakiś okręg lub dom jednej prowincji zostaje powierzony drugiej, bracia tej drugiej prowincji, którzy mieszkają w owym regionie lub domu, pozostają pod władzą swojego ministra przez czas trwania umowy.

Art. 240
Na przejście i włączenie brata do innej prowincji jest wymagana zgoda definitorium własnej i drugiej prowincji. O przejściu i włączeniu do innej prowincji brata profesa uroczystego należy powiadomić ministra generalnego.

Art. 241
Ministrowie i gwardiani niech wystrzegają się, aby w żaden sposób nie obciążać i nie zezwalać na obarczanie uciążliwymi długami lub zobowiązaniami ekonomicznymi Zakonu, prowincji lub domu, chyba że istnieje pewność, iż będzie można uiścić odsetki od długu i w niezbyt długim czasie spłacić sam dług.

Art. 242
Do kapituły generalnej należy określenie wysokości sumy, powyżej której na zaciągnięcie długów, alienację dóbr lub poczynienie nadzwyczajnych wydatków minister generalny potrzebuje zgody swego definitorium lub rady plenarnej, wyrażonej w tajnym głosowaniu.

Art. 243
§1. Kapituła prowincjalna niech określi sumę nadzwyczajną, na wydanie której minister prowincjalny powinien uzyskać zgodę swojego definitorium.
§2. Definitorium prowincjalne niech ustali wysokość sumy dla wydatków nadzwyczajnych, na wydanie której gwardian potrzebuje zgody dyskretorium domu, jak również wysokość sumy, na wydanie której potrzebuje on zgody kapituły lokalnej, a także wysokość sumy, na wydanie której gwardian, po uprzednim zasięgnięciu opinii dyskretorium lub kapituły lokalnej, powinien nadto uzyskać pozwolenie ministra prowincjalnego.
§3. W przypadku budowy domów i kościołów, jak również przebudowy obiektów, statuty partykularne niech określą, czy należy uprzednio zasięgnąć rady, czy prosić o zgodę kapituły lokalnej lub dyskretorium, albo definitorium prowincjalne.

Art. 244
Na alienację dóbr lub zaciągnięcie długów, o wartości przewyższającej dwie trzecie sumy, powyżej której należy odnieść się do Stolicy Świętej, jest wymagane pisemne zezwolenie ministra generalnego, po uprzedniej zgodzie definitorium tak prowincjalnego, jak i generalnego, wyrażonej w tajnym głosowaniu.

Art. 245
Kapituła prowincjalna, uwzględniając odrębność regionów lub krajów, niech określi, jakie dobra, których wartość zawiera się w kwocie ustalonej w poprzednim artykule, można alienować za zezwoleniem ministra prowincjalnego, po uprzedniej zgodzie definitorium, wyrażonej w tajnym głosowaniu; lub zawsze po uprzednim zdaniu doradczym samego dyskretorium lub kapituły lokalnej, również wyrażonym w tajnym głosowaniu. To samo odnosi się do zaciągania długów z zachowaniem w obydwu wypadkach prawa powszechnego.

Art. 246
§1. Każdy gwardian ma w przewidzianym czasie przedstawić kapitule prowincjalnej i nowemu gwardianowi spis inwentarza ruchomości domu i sprzętu kościelnego, a także sprawozdanie z dochodów i rozchodów. Taki spis inwentarza i rozliczenie powinno być podpisane przez kapitułę lokalną lub dyskretorium.
§2. Na kapitule domowej i dyskretorium nie należy podpisywać sprawozdań ekonomicznych, które wcześniej nie zostaną przeanalizowane.

Art. 247
§1. Brat, który napisałby, także anonimowo lub pod pseudonimem, albo spowodował napisanie pisma, przez które inny brat zostałby oczerniony, powinien być ukarany pozbawieniem urzędu lub stanowiska, które sprawuje, a także głosu czynnego i biernego na okres proporcjonalny do wielkości winy.
§2. Kto siałby niezgodę lub rozpowszechniał tak wewnątrz, jak i poza Zakonem informacje o ciężkich wykroczeniach braci, albo pisał obelżywe lub zniesławiające listy przeciwko komukolwiek, i to zostałoby mu udowodnione, ten powinien być pozbawiony wszystkich urzędów i stanowisk w Zakonie, a także uznany za niezdatnego do ich pełnienia na czas określony przez ministra prowincjalnego z jego definitorium.

Art. 248
§1. Brat, który okazałby nieposłuszeństwo wizytatorowi lub delegatowi generalnemu, albo udzielił mu nieprawdziwych poważnych informacji, albo sprzeciwił się jemu czy też zlekceważył jego polecenie, może być ukarany pozbawieniem głosu czynnego i biernego na sześć lat albo w inny sposób.
§2. Kto ciężko ubliżyłby swojemu ministrowi lub gwardianowi albo publicznie zlekceważył jego polecenia, lub spiskował przeciwko jego władzy, ten powinien być ukarany proporcjonalnie do wielkości winy, nie wyłączając, jeśli zachodziłaby potrzeba, czasowego pozbawienia wszystkich urzędów i stanowisk w Zakonie oraz ma dać odpowiednie zadośćuczynienie.

Art. 249
§1. Gwardian poważnie zaniedbujący obowiązek zaopatrywania w rzeczy konieczne tak wspólnotę, jak i braci, po udzieleniu mu drugiego upomnienia ma być pozbawiony urzędu przez ministra prowincjalnego wraz z jego definitorium.
§2. Gwardian, który by zaniedbał zwoływania dyskretorium lub kapituły lokalnej, albo przedstawiania w czasie ich trwania sprawozdania z administracji i jego rozpatrywania według norm konstytucji generalnych i statutów, po udzieleniu mu drugiego bezskutecznego upomnienia może być ukarany przez ministra prowincjalnego z jego definitorium, nie wykluczając pozbawienia go urzędu.

Art. 250
§1. Gwardian lub brat, który w jakikolwiek sposób nadużywałby pieniędzy i ofiar przeznaczonych na użytek wspólnoty albo zarządzał nimi w sposób niedozwolony, lub przywłaszczył je sobie, powinien być ukarany stosownie do wielkości oszustwa i winy.
§2. Brata, który ustawicznie nie oddawałby na rzecz wspólnoty pieniędzy otrzymanych jako wynagrodzenie za pracę lub z jakiegokolwiek innego tytułu, a także tego brata, który uporczywie nie dawałby należnego rozliczenia z pieniędzy otrzymanych i wydanych, albo tego, który nie chce pracować, mimo że jest zdolny do pracy i swoją bezczynnością przynosi wielką szkodę wspólnocie, należy ukarać stosownie do wielkości winy, nie wykluczając wydalenia z Zakonu.

Art. 251
§1. Minister lub gwardian, który bez należytego upoważnienia zniszczyłby albo zmienił budowę rozpoczętą lub ukończoną przez poprzednika, czy też ciężko i karygodnie zaniedbałby konserwacji lub koniecznego remontu kościoła oraz innych nieruchomości, powinien być pozbawiony urzędu.
§2. Minister, gwardian lub brat poważnie zaniedbujący pieczę o przedmioty cenne ze względu na ich wartość artystyczną lub historyczną oraz ci, którzy je sobie nielegalnie przywłaszczają, alienują lub niszczą, powinni być odpowiednio ukarani w zależności od wielkości winy [58].
§3. Brata, który ukryłby dokumenty przechowywane w archiwum albo je wykradł czy zniszczył, należy ukarać stosownie do wielkości winy.

Art. 252
Przeciwko nałożonym karom można wnieść rekurs ze skutkiem zawieszającym, z zachowaniem prawa powszechnego i art. 133 §3 niniejszych statutów.

Art. 253
§1. Brat profes uroczysty nie może przejść do innego instytutu zakonnego bez otrzymania zezwolenia ministra generalnego, za zgodą jego definitorium, i bez uzyskania zgody na przyjęcie ze strony nowego instytutu, zgodnie z przepisami prawa [59].
§2. Aby zakonnik po ślubach wieczystych mógł przejść z innego instytutu do naszego Zakonu, należy stosować się do przepisów prawa. Tenże powinien przebywać przynajmniej trzy lata w domu Zakonu pod kierunkiem odpowiedniego brata, zanim zostanie dopuszczony do profesji uroczystej, z zachowaniem przepisów prawa.

Art. 254
§1. Minister generalny, za zgodą swojego definitorium, może z ważnej przyczyny udzielić bratu profesowi uroczystemu indultu eksklaustracyjnego, jednak na okres nie przekraczający trzech lat; jeśli chodzi o duchownego, potrzebna jest wcześniejsza zgoda ordynariusza miejsca, w którym brat ten ma zamieszkać. Przedłużenie takiego indultu lub udzielenie go na okres przekraczający trzechlecie jest zastrzeżone dla Stolicy Świętej [60].
§2. Na prośbę ministra generalnego, za zgodą jego definitorium, eksklaustracja może być z ważnych przyczyn zastosowana wobec brata przez Stolicę Świętą, z zachowaniem poczucia słuszności i miłości [61].

Art. 255
§1. Brat eksklaustrowany zostaje zwolniony z tych obowiązków, które nie dadzą się pogodzić z nowymi warunkami życia. Jest jednak zależny i pozostaje pod opieką swojego ministra, a także ordynariusza miejsca, zwłaszcza gdy jest duchownym. Może nosić habit zakonny, chyba że coś innego postanowiono w indulcie; pozbawiony jest jednak głosu czynnego i biernego [62].
§2. Jeśli brat eksklaustrowany zaciągnął bez zgody ministra prowincjalnego jakieś długi i zobowiązania, powinien sam za nie odpowiadać, a nie prowincja lub dom. To samo dotyczy brata, który bezprawnie przebywa poza domem [63].

Art. 256
§1. Minister prowincjalny, jeśli zachodzą słuszne przyczyny, po wysłuchaniu swego definitorium może nie dopuścić brata, którego profesja czasowa wygasła, do złożenia następnej profesji [64].
§2. Choroba fizyczna lub psychiczna, także wtedy, gdy pojawiła się po złożeniu profesji, stanowi podstawę niedopuszczenia do ponowienia profesji lub złożenia profesji uroczystej, jeśli, zdaniem biegłych, brat, o którym mowa w paragrafie poprzednim, jest niezdolny do podjęcia życia w Zakonie. Nie ma to zastosowania wtedy, gdy choroba zaistniała w wyniku zaniedbań ze strony Zakonu lub wskutek pracy podejmowanej w Zakonie [65].
§3. Jeśli w czasie trwania ślubów czasowych brat stał się niepoczytalny, wówczas, chociaż jest niezdolny do złożenia profesji, nie może być wydalony z Zakonu [66].

Art. 257
Minister generalny, za zgodą swojego definitorium, może ponownie przyjąć bez obowiązku ponawiania nowicjatu tego, kto po zakończeniu nowicjatu lub po profesji zgodnie z prawem opuścił Zakon; do ministra generalnego należy też określenie czasu odpowiedniej próby przed profesją czasową i okresu, na jaki powinny zostać złożone śluby poprzedzające profesję uroczystą, zgodnie z art. 100 niniejszych statutów [67].

Art. 258
Jeśli wydalenie z Zakonu nie jest sankcją wynikającą z prawa, minister prowincjalny powinien najpierw troskliwie wyjść naprzeciw bratu, który zgrzeszył, oraz wielokrotnie napominać go z miłością, a także starać się pomóc mu i nakłaniać go do poprawy, aby wytrwał w swoim powołaniu.

Art. 259
§1. Zgodnie z prawem powszechnym brat powinien być wydalony, jeśli dopuścił się przestępstw, o których jest mowa w KPK kan. 1397, 1398 i 1395.
§2. Jeśli brat eksklaustrowany po upływie czasu eksklaustracji nie wrócił w ciągu sześciu miesięcy, może być wydalony z Zakonu. Brat może być wydalony także z innych przyczyn, jeśli są one poważne, zewnętrzne, poczytalne i prawnie potwierdzone, jak to określa kan. 696 KPK i z zachowaniem prawa powszechnego.
§3. Brat, który złożył profesję czasową, może zostać wydalony także z mniej ważnych przyczyn od tych, jakie zostały określone w kan. 696 KPK.
§4. Brat zawsze posiada prawo komunikowania się z ministrem generalnym i bezpośredniego przedstawiania mu własnej obrony [68].

Art. 260
§1. Do wydania dekretu wydalenia braci minister generalny ze swoim definitorium, które do ważności powinno się składać przynajmniej z czterech członków, ma kolegialnie przystąpić do dokładnego rozważenia dowodów, argumentów i obrony oraz, jeśli zostanie to zadecydowane w tajnym głosowaniu, powinien wydać dekret wydalający, który dla ważności musi zawierać przynajmniej sumaryczne umotywowanie prawne i faktyczne [69].
§2. Dekret wydalający nie ma mocy prawnej i nie może zostać przekazany do wykonania, jeśli nie został potwierdzony przez Stolicę Świętą. Dla ważności dekret powinien zaznaczyć prawo, przysługujące wydalonemu bratu, wniesienia w ciągu dziesięciu dni od otrzymania powiadomienia rekursu do kompetentnej władzy. Rekurs ma skutek zawieszający [70].

Art. 261
§1. Ministrowie i bracia niech się zatroszczą o dobro duchowe, moralne i socjalne tych, którzy opuszczają Zakon lub są z niego wydaleni. Niech im udzielą pomocy, biorąc pod uwagę sprawiedliwość, ich potrzeby, czas przeżyty w Zakonie i dobrodziejstwa otrzymane od Zakonu [71].
§2. W statutach partykularnych należy określić konkretne normy dotyczące udzielania pomocy.

Prawodawstwo Zakonu, pomijając Regułę zatwierdzoną jako podstawę, obejmuje obecnie dwa odrębne zbiory prawne (por. KPK 587), to znaczy Konstytucje Generalne, które wraz z Regułą stanowią Kodeks podstawowy naszego prawodawstwa, oraz Statuty Generalne, które zredagowane i zatwierdzone przez Kapitułę Generalną, odbytą w Asyżu w 2003 r., obejmują inne normy jako uzupełnienie Konstytucji Generalnych.

Dokonawszy niezbędnej rewizji i uzyskawszy zgodę Definitorium Generalnego mocą władzy przysługującej nam z urzędu, niniejszym Dekretem promulgujemy i ogłaszamy jako promulgowane STATUTY GENERALNE i zarządzamy, aby wszystko to, co zostało zawarte w tychże Statutach, obowiązywało w całym Zakonie, począwszy od dnia 8 grudnia 2004 roku.

Maryja, Matka miłosierdzia i Orędowniczka ubogich, która w Porcjunkuli uzyskała dla swego sługi i naszego Ojca Franciszka „to, że on sam począł i porodził ducha prawdy ewangelicznej” (św. Bonawentura, Żywot większy, 111,1), niech umocni odnowione pragnienie Zakonu, by wiernie wytrwać w tymże duchu i niech nam pomoże wzrastać w zachowywaniu świętej Ewangelii oraz w służbie światu, Kościołowi i Królestwu.

Dano w Rzymie, w siedzibie Kurii Generalnej Zakonu,
8 grudnia 2003 r.
Br. Józef Rodriguez Carballo, Minister Generalny
Br. Aleksander Overend Rigillo, Sekretarz generalny