Pokój i dobro!
W ramach obchodów Roku Jubileuszowego i 800-lecia wielkiego dzieła jakim jest „Pieśń słoneczna” autorstwa Świętego Franciszka z Asyżu oraz 1000-lecia koronacji księcia Bolesława Chrobrego na pierwszego Króla Polski, zorganizowano w niedzielę 19 stycznia 2025 roku „II Ogólnopolski Festiwal Muzyki Chóralnej Kolęd” w franciszkańskim kościele pw. Świętego Bonawentury i Archidiecezjalnym Sanktuarium Męki Pańskiej w Pakości k. Inowrocławia. Pakość to miasteczko, pięknie położone na pograniczu Kujaw i Pałuk. Jest drugą najstarszą Kalwarią w Polsce, w której znajduje się Relikwiarz z największą cząstką Krzyża Świętego w Ojczyźnie. Bardzo wymowne były słowa znanego i cenionego piosenkarza oraz kompozytora Jana Wojdaka, który będąc pod wielkim wrażeniem organizacji i atmosfery wydarzenia, stwierdził, że: „Pakość, to kolędowa stolica Polski”. Festiwal stał się promocją miasta i regionu. Franciszkanie wraz z parafianami z Pakości są już znani w Polsce z wielu akcji charytatywnych na rzecz pomocy osobom chorym w hospicjach, szpitalach, domach pomocy społecznych, domach seniora, a także w domach dziecka i ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Wyjątkowym skarbem jest muzyka chóralna, przekona się o tym tylko ten, kto chociaż raz doświadczy jak bardzo potrafi ona ubogacić i uszlachetnić serce słuchacza. Dlatego często tęsknimy za obcowaniem z ową muzyką, która wynosi na wyżyny wrażeń duchowych i artystycznych. Śpiew chóralny ma swoje ważne i wyjątkowe miejsce zarówno w sferze religijnej, jak i w kulturze oraz sztuce. Muzykę tę doceniał także Święty Franciszek, który był miłośnikiem śpiewu, a jego wielkie dzieło „Pieśń słoneczna” stała się arcydziełem muzyki na świecie. „Pieśń słoneczna” zwana również „Pochwałą stworzenia” jest nie tylko poematem, ale przede wszystkim modlitwą, która wyraża umiłowanie całego stworzenia, co jest jednocześnie wyrazem miłości do Boga. Dzieje się tak w szczególności, gdy słuchacze, jak stwierdził o. Arkadiusz Czaja: „Wsłuchują się w śpiewy, które przenoszą ich w świat doznań duchowych. Każdy, kto raz odkrył piękno kolorystyki dźwięków w wykonywanych utworach, będzie odczuwał tęsknotę za taką muzyką i śpiewem, które rozjaśniają spojrzenie na życie i otaczający świat. A śpiewane kolędy w okresie Bożego Narodzenia wywołują wyjątkowy, świąteczny nastrój w naszych domach rodzinnych, jak i w kościołach oraz kaplicach, a także w miejscach pracy i szkołach”.
Organizatorami muzycznego festiwalu są franciszkanie z klasztoru i wspólnota Franciszkańskiego Zakonu Świeckich wraz z parafianami z Pakości przy współpracy z Arkadiuszem Fryszką dyrektorem Ośrodka Kultury i Turystyki w Pakości. Festiwal zgromadził chóry, schole i zespoły folklorystyczne z różnych regionów Polski. Zaproszeni artyści przenieśli słuchaczy w świat piękna i bogactwa treści pieśni kolędowych oraz pastorałek. Tego dnia w murach świątyni rozbrzmiewały głosy ok. 100 artystów: Wśród uczestników było „Stowarzyszenie Śpiewacze Chór Męski im. Stanisława Moniuszki” ze Żnina pod kierunkiem dyrygentki Beaty Różańskiej. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż chór powstał w 1906 roku, a w 1925 roku dyrygował nim sam mistrz Feliks Nowowiejski. Kolejnym chórem był „Regina Familiae”, działający przy Sanktuarium Matki Bożej Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin w Toruniu, pod kierunkiem dyrygentki Ireny Szczurko oraz akompaniatorki dr hab. Elżbiety Szczurko Prof. Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Oprócz chórów wystąpiły zespoły ludowe „Pakościanie” z Pakości prowadzony przez kierownika muzycznego Janusza Kmieć i kierownika artystycznego Marię Kasprzak oraz zespół folklorystyczny „Kłopocianie” z Kłopotu pod kierownictwem Janusza Kmieć. W festiwalu uczestniczyło wielu miłośników muzyki chóralnej, wśród nich Przewodniczący Rady Miejskiej w Pakości Franciszek Kochanowski, generał brygady – w stanie spoczynku – z małżonką Marią. Bardzo wielu melomanów przybyło także spoza Pakości, z różnych województw takich jak: kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego, małopolskiego i świętokrzyskiego. Na szczególne podkreślenie zasługuje obecność piosenkarza Jana Wojdaka lidera legendarnego zespołu „Wawele” z Krakowa, a także mistrza iluzji Pawła Czaja. Poza tym przybyło jeszcze wiele innych osób wśród nich wolontariusze ogólnopolskiej akcji charytatywnej działających pt. „Uśmiech jest najpiękniejszym podziękowaniem”: Elżbieta Plata, Janina Hiller, Regina Hirsz i Maria Kulaszewicz z Kościerzyny. Należy podkreślić, że wszyscy artyści wystąpili na festiwalu charytatywnie.
Zebrani w świątyni mogli usłyszeć przepiękne kolędy i pastorałki w wykonaniu uczestniczących zespołów. Część artystyczną festiwalu poprowadziła Danuta Kaźmierczak, przełożona wspólnoty FZŚ w Pakości i radna ds. młodzieży w Regionie Poznańskim. Do prowadzenia tego wielkiego i ważnego wydarzenia religijno-artystycznego organizatorzy zaprosili znanego oraz cenionego artystę Pawła Czaję, laureata krajowych i międzynarodowych konkursów prestidigitatorskich. Artysta, jako wolontariusz, od wielu lat uczestniczy w akcjach charytatywnych dla osób chorych przebywających w hospicjach, szpitalach, domach pomocy społecznych, domach seniora, a także w spotkaniach w domach dziecka, ośrodkach szkolno-wychowawczych i szkołach. Jest często zapraszany nie tylko do pokazów sztuczek, ale także do prowadzenia wielkich wydarzeń artystyczno-charytatywnych w całej Polsce. Zaproszenia przyjmuje zawsze chętnie i bezinteresownie.
Festiwal rozpoczął się uroczystą Mszą Świętą o godz. 11.00, pod przewodnictwem ks. Biskupa Arkadiusza Okroja z Pelplina. Wraz z ks. Biskupem w Eucharystii uczestniczyli o. Walenty Łaga gwardian, proboszcz i kustosz Archidiecezjalnego Sanktuarium Męki Pańskiej, o. Fabian Witkowski – duszpasterz powołaniowy z Torunia i o. Arkadiusz Czaja – Przewodniczący Konferencji Asystentów Narodowych, Prowincjalnych, Regionalnych i Miejscowych Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Polsce oraz wykładowca nauk prawnych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uczestniczył we Mszy Świętej także sekretarz biskupa, diakon Zbigniew Machnikowski z Pelplina. Podczas homilii Ksiądz Biskup nawiązał do Roku Jubileuszowego, podkreślił wielki dar Boży, jakim jest rodzina i jej rolę w przekazywaniu wiary chrześcijańskiej. W czasie festiwalu uczestniczył także o. Ewaryst Gręda asystent regionalny i miejscowy FZŚ, o. Antoni Majewski z młodzieżą franciszkańską, o. Konstantyn Sokołowski z ministrantami i lektorami, o. Leon Barczak proboszcz parafii pw. Jezusa Ukrzyżowanego i Matki Bożej Bolesnej oraz o. Lesław Szymborski.
W ramach rocznic jubileuszowych, organizatorzy postanowili nagrodzić wszystkie występujące zespoły. Każdy artysta otrzymał upominki od Franciszkanów i parafian z Pakości, oraz od wolontariuszy z Kościerzyny uczestniczących w ogólnopolskiej akcji charytatywnej. Dyrygenci i kierownicy muzyczni zespołów otrzymali główną nagrodę „Bursztynową Nutę”. Nagrodę wręczał ks. Biskup razem z przełożonym klasztoru.
Gościem honorowym festiwalu był Jan Wojdak, znany i ceniony piosenkarz, dyrektor jednego z największych festiwali muzyki dzieci i młodzieży w Polsce. Jest on również laureatem wielu nagród, a wśród nich posiada tę wyjątkową, jaką jest „Order Uśmiechu”. Jego występ stał się okazją do podziękowania artyście za 55 lat pracy artystycznej z zespołem „Wawele” z Krakowa. Po występie otrzymał od organizatorów festiwalu specjalną nagrodę „Bursztynową Nutę”, którą wręczył piosenkarzowi ks. Biskup i przełożony klasztoru. Natomiast o. Arkadiusz serdecznie podziękował artyście za włączanie się w akcje charytatywnych, jakie franciszkanie organizują dla osób chorych i za jego przykład wiary chrześcijańskiej.
Jan Wojdak zachwycił słuchaczy, swoim pięknym śpiewem i radością, jaka przez cały czas promieniowała na wszystkich. Zaprosił uczestników festiwalu do wspólnego śpiewu. Spełniał też życzenia słuchaczy i zaśpiewał zaproponowane przez nich utwory oraz wielokrotnie bisując na ich prośbę. Znane pieśni porwały wszystkich zebranych w świątyni do chwalenia Boga poprzez śpiew kolęd i pastorałek. Na prośbę ludzi obecnych na festiwalu zaśpiewał także ballady, które są w jego repertuarze. Na zakończenie wykonał pieśń maryjną „Majowa Panienka”, która ma swoje źródło franciszkańskie, ponieważ słowa do niej napisała znana autorka tekstów pieśni Honorata Siergun dyrygentka chóru franciszkańsko-parafialnego „Oremus” oraz scholi „Mazurskie Słowiki” z Miłakowa na Mazurach, a muzykę skomponował Jan Wojdak. Pieśń wzbudziła wielkie uznanie u słuchaczy, co także podkreślił przełożony klasztoru o. Walenty, który nie ukrywał, że sam wzruszył się w czasie jej słuchania. Pieśń maryjna jest często wykonywana przez znanych artystów.
Piosenkarz na koniec występy podzielił się refleksją: To bardzo ważne dla każdego człowieka, aby w odpowiednim czasie znaleźć się w odpowiednim miejscu. Tak więc kiedyś w młodości trafiłem śpiewająco do chłopięcego chóru Filharmonii Krakowskiej. Z owym chórem pod okiem dyrygenta spędziłem muzycznie sporo czasu. Dlatego też po wielu latach z ogromną radością i przyjemnością przyjąłem zaproszenie, aby ze swoimi kolędami i przebojami nagranymi z zespołem „Wawele” wystąpić na „II Ogólnopolskim Festiwalu Muzyki Chóralnej Kolęd” w Pakości. Nadarzyła się więc okazja aby przyjechać do tego historycznego, ważnego dla każdego Polaka miejsca. I właśnie w tym czasie rozbrzmiewający śpiewem licznych chórów kościół pw. Świętego Bonawentury stał się kolędową stolicą Polski. To tutaj w ciszy klasztornej, byłem świadkiem pięknej i wspaniałej rywalizacji chórów. Mogłem uczestniczyć w duchowej muzycznej uczcie nie tylko z uczestnikami festiwalu, ale też z festiwalową, liczną społecznością. Myśl, że dla tych pięknych chwil będę tu często wracał, nie tylko wspomnieniami, ale też „Białym latawcem”.
Na zakończenie ks. Biskup Arkadiusz Okroj i o. Walenty Łaga podziękowali wszystkim artystom oraz słuchaczom za uczestnictwo w tym wyjątkowym wydarzeniu, jakim był festiwal muzyki chóralnej, udzielając na koniec błogosławieństwa Bożego. Wszyscy biorących udział w festiwalu zostali zaproszeni przez o. Ewarysta Gręda, który jest dyrektorem Domu Pielgrzyma, a z zawodu kucharzem, na wspólny posiłek do klasztoru franciszkańskiego.
„Ogólnopolski Festiwal Muzyki Chóralnej Kolęd” w Pakości wpisuje się do wyjątkowych wydarzeń życia religijnego i kulturalnego w Polsce. Przygotowanie festiwalu, jak i profesjonalne występy uczestniczących chórów oraz zespołów folklorystycznych, pokazały wysoki poziom tego przedsięwzięcia. Całe to artystyczne wydarzenie sprawiło wielką radość i okazało się miłą niespodzianką oraz prawdziwą ucztą duchową dla wszystkich słuchaczy. A zatem słusznie można uznać, że festiwale i koncerty muzyki chóralnej, w tym także obecny festiwal mają wyjątkowy charakter oraz znaczenie w życiu człowieka. Organizatorzy festiwalu spotkali się z wieloma słowami uznania od znanych osób ze świata kultury i sztuki.
Festiwal był szczególnym czasem spotkań całych rodzin przy wspólnym śpiewaniu pięknych kolęd i pastorałek razem z artystami. Należy podkreślić, że program artystyczny festiwalu był niezwykle bogaty. Dźwięki śpiewu i muzyki unoszące się w świątyni, przepięknie wkomponowały się w świąteczny klimat bożonarodzeniowy przy żłóbku betlejemskim w franciszkańskim kościele w Pakości. Po tegorocznym festiwalu można przytoczyć słowa słynnego piosenkarza Jana Wojdaka, że „Pakość stała się kolędową stolicą Polski”. Festiwal ma charakter cykliczny, dlatego już teraz organizatorzy zaprosili na kolejną jej edycję za rok, a także na inne wydarzenia religijno-artystyczne jakie będą miały miejsce w Pakości organizowane przez franciszkanów wraz z parafianami, a związane z Rokiem Jubileuszowym w Kościele katolickim, a także 800-leciem „Pieśni słoneczniej” i 1000-lecia Koronacji księcia Bolesława Chrobrego na pierwszego Króla Polski.
Red. Danuta Kaźmierczak
Foto: Karolina Gnutek, o. Fabian Witkowski OFM, Jakub Malinowski.
