Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia we Wschowie

Kult Matki Najświętszej, czczonej przede wszystkim w tajemnicy Niepokalanego Poczęcia, stanowi jeden z filarów duchowości Franciszkowej i franciszkańskiej, co w kościołach zakonnych wyrażało się m.in. śpiewem antyfony Tota pulchra. We Wschowie zaś ów kult maryjny pielęgnowany jest od najdawniejszych czasów, co posiada swoje odzwierciedlenie również w niemieckiej nazwie miasta, które na przestrzeni wieków przechodziło z rąk polskich w niemieckie i z powrotem – Fraustadt (unserer lieben Fraustadt – miasto naszej ukochanej Pani). Kult ten wyraża się do dziś i prężnie rozwija przez ufną modlitwę Ludu Bożego, zanoszoną do Boga przez Maryję, czczoną w łaskami słynącym barokowym Wizerunku Matki Bożej z Dzieciątkiem. Obraz ten jest umieszczony w bocznym ołtarzu – NMP Niepokalanej – kościoła klasztornego pw. św. Józefa Oblubieńca NMP we Wschowie. Obraz ten jest przysłaniany obrazem NMP Niepokalanej – stąd nazwa ołtarza.

Sam kościół jest datowany na 1644 rok. Jest to drugi kościół franciszkański, bo pierwszy – drewniany z 1462 roku – został spalony przez protestantów w 1558 roku. Ww. kościół murowany pw. św. Józefa Oblubieńca NMP od samego początku był silnie związany z kultem maryjnym, co widać również m.in. we freskach nawy głównej, które przedstawiają zaślubiny św. Józefa z Maryją w otoczeniu grup świętych. Ponadto w ołtarzu głównym nad obrazem Zdjęcia Chrystusa z krzyża widnieją rzeźby przedstawiające zaślubiny Maryi i Józefa. Nad nimi umieszczono rzeźbę Boga Ojca.

Już szkic historyczny z 1647 roku autorstwa Augustyna Cieplińskiego wspomina o znajdującym się w kościele klasztornym słynącym łaskami Obrazie Bożej Rodzicielki. Również w Kronice wschowskich bernardynów, w notatce z roku 1778, znajduje się informacja o ołtarzu i Wizerunku Najświętszej Maryi Panny Matki Pocieszenia (Beatissima Virgo Consolatrix), zwanej również Obrazem Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej. Dokładana data namalowania oraz autorstwo Obrazu nie są znane. Wizerunek przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem wraz z główkami aniołków na szarooliwkowym tle, z delikatną poświatą wokół głowy Maryi i Dzieciątka. Obraz ten usytuowany był pierwotnie w krużgankach klasztornych, skąd za czasów gwardiana o. Kamila Kalety w roku 1960 został przeniesiony do ołtarza bocznego (NMP Niepokalanej) i po raz pierwszy uroczyście odsłonięty 1 maja. Wtedy też Maryję, czczoną w tym Wizerunku, zaczęto nazywać Matką Bożą Wschowską. Prawdziwym jednak inspiratorem przeniesienia Obrazu i rozwijania kultu Matki Bożej był wielki czciciel Maryi, o. Alojzy Jański, który już w 1949 r. był przełożonym wschowskiego klasztoru. On właśnie jako definitor tzw. macierzystej Prowincji Wniebowzięcia NMP w Katowicach (tj. przed jej podziałem i powstaniem Prowincji św. Franciszka z Asyżu z siedzibą w Poznaniu, do której obecnie należy wschowski klasztor) posługiwał również w latach 1959 – 1960 we Wschowie. Wcześniej, bo już w roku 1953 w podobny sposób zainicjował on w wejherowskim klasztorze kult Matki Boskiej Wejherowskiej Uzdrowienia na Duszy i na Ciele, której Obraz został koronowany złotymi koronami przez św. Jana Pawła II w Sopocie w 1999 roku.

Do dziś Obraz Matki Bożej Wschowskiej jest odsłaniany przy akompaniamencie uroczystego śpiewu. Przed ołtarzem odprawiane są nabożeństwa maryjne co sobotę, wszystkie nabożeństwa różańcowe w październiku, nabożeństwa majowe wraz z rozważaniami oraz Msze św. wotywne ku czci Matki Bożej z kazaniami w Adwencie, które cieszą się liczną frekwencją. Są on dobrze ugruntowanymi i wciąż bardziej popularnymi formami duszpasterstwa kościoła klasztornego. Liczne wota zawieszone przy obrazie są świadectwem wiary Ludu Bożego i żywotności kultu maryjnego, w tym cudów, przypisywanych wstawiennictwu Matki Bożej. Przy ołtarzu jest wystawiona również księga trzeźwości.

Cały barokowy kościół, który 2 sierpnia 2017 roku stał się także kościołem parafialnym, został w ostatnich 25 latach dzięki staraniu przede wszystkim o. Lesława Szymborskiego całkowicie wyremontowany. Odrestaurowany został również łaskami słynący Wizerunek Matki Bożej Pocieszenia.

W kościele od lat prowadzone jest duszpasterstwo typowe dla zakonów żebraczych: sprawowane są Msze św., głoszone jest Słowo Boże i sprawowany jest sakrament pokuty i pojednania; prowadzone jest także indywidualne kierownictwo duchowe i spowiedź św. na dzwonek. Ponadto w duchu tego duszpasterstwa w bocznej kaplicy Krzyża św. jest całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu; odmawiany jest tam codziennie również różaniec św. i koronka do Bożego Miłosierdzia. W kościele pielęgnowany jest również kult pasyjny zarówno na Gorzkich Żalach z kazaniami pasyjnymi, jak i podczas nabożeństw Drogi Krzyżowej w każdy piątek w zabytkowych krużgankach wokół kościoła. W okresie Bożego Narodzenia budowana jest największa w diecezji szopka bożonarodzeniowa zajmująca całe prezbiterium. Stanowi ona istotny element kształtowania pobożności rodzin i dzieci. W kościele oddaje się cześć ponadto św. Józefowi (w środy), św. Franciszkowi z Asyżu (w czwartki) i św. Antoniemu z Padwy (we wtorki) oraz św. Janowi Pawłowi II w pierwszej w Polsce Kaplicy Papieskiej, otwartej w dzień beatyfikacji Ojca Świętego.

Klasztor i kościół był zawsze niezwykle silnym ośrodkiem kaznodziejskim, z którego wysyłano kapłanów na tysiące serii misji i rekolekcji ludowych. Przy kościele prowadzi się duszpasterstwo Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, duszpasterstwo młodzieży i dzieci, którzy z rodzicami przychodzą na niedzielną Eucharystię. Prowadzona jest Liturgiczna Służba Ołtarza. Z czasem powstał chórek Siostrzyczki Cykady. Przy kościele zrodziło się wiele powołań żeńskich, jak i męskich, zarówno diecezjalnych, jak i zakonnych. Prowadzona jest grupa modlitewna, grupa męska oraz Kościół Domowy; gromadzi się Koło Przyjaciół Radio Maryja, żeby wymienić te najbardziej aktualne i reprezentatywne formy duszpasterstwa skupione wokół kościoła. Klasztor jest ośrodkiem wsparcia duchowego i materialnego dla ubogich i wykluczonych, jest także domem formacji postulanckiej. Wszystko to świadczy o zaangażowaniu, jak i odpowiedzialności duszpasterskiej miejscowej wspólnoty.

Sam klasztor posiada odpowiednio liczne kadry duszpasterskie, jak i zaplecze logistyczne do przyjmowania i posługiwania pielgrzymom.

Ustanawiając franciszkański kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP we Wschowie SANKTUARIUM NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY MATKI BOŻEJ POCIESZENIA, Ks. Bp Tadeusz Lityński wyraził gorące pragnienie formalnego przywrócenia Wschowie/Fraustadt jej maryjnego patronatu, którego ani luteranie w okresie protestantyzmu ani Prusacy a później Niemcy w okresie zaborów Polski i okupacji wojennych nie zakwestionowali i nie zniweczyli. Kult ten, który u zarania miasta nie posiadał być może żadnego specyficznego ośrodka – co jeszcze domaga się pogłębionego studium – został zapoznany. Odkryty i rozwinięty przez franciszkanów już w XVII wieku, skoncentrowany wokół Wizerunku Matki Bożej Pocieszenia w kościele klasztornym, otrzymał kolejne silne impulsy w XX i XXI wieku. Rozwija się wciąż wśród wiernych modlących się w kościele pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w duchu inspiracji fatimskich dzięki posłudze i osobistej pobożności wielu franciszkanów, w ostatnich latach szczególnie o. Błażeja Sekuli.

Pobożność maryjna jest jedną z bardziej aktualnych i ważniejszych dróg duszpasterskich współczesnego Kościoła.