Pokój i dobro!
W 2025 roku obchodzimy 800. rocznicę skomponowania Pieśni słonecznej.
Franciszek z Asyżu, wiosną 1225 roku, kilka miesięcy po doświadczeniu stygmatyzacji na La Vernie, chciał spędzić pięćdziesiąt dni w klasztorze San Damiano, gdzie mieszkała Klara i pierwsze siostry klaryski.
Podczas tego pobytu w San Damiano, po nocy udręczonej bólami choroby, ale także nawiedzonej przez Pana, który dał mu pewność swojej miłości i zbawienia, Franciszek skomponował hymn uwielbienia i dziękczynienia Bogu, który wszyscy znamy.
O godzinie 10:00, w sobotę 11 stycznia 2025 roku, w kościele św. Damiana w Asyżu, cała Rodzina franciszkańska oficjalnie rozpoczęła jubileuszowe obchody.
Zachęcamy do zapoznania się z komentarzem przełożonych franciszkańskich.
Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie,
Twoja jest sława, chwała i cześć, i wszelkie błogosławieństwo.
Tobie jednemu, Najwyższy, one przystoją,
i żaden człowiek nie jest godny wymówić Twego Imienia.
Pochwalony bądź, Panie mój, ze wszystkimi Twoimi stworzeniami,
szczególnie ze szlachetnym bratem naszym słońcem,
przez które staje się dzień i nas przez nie oświecasz.
I ono jest piękne i świecące wielkim blaskiem:
Twoim, Najwyższy, jest wyobrażeniem.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, księżyc
i nasze siostry gwiazdy;
ukształtowałeś je na niebie jasne, i cenne, i piękne.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, wiatr
i przez powietrze, i chmury, i pogodę, i każdy czas,
przez które Twoim stworzeniom dajesz utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą, wodę,
która jest bardzo pożyteczna i pokorna, i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata naszego, ogień,
którym rozświetlasz noc:
a jest on piękny, i radosny, i krzepki, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę naszą matkę ziemię,
która nas żywi i chowa,
i rodzi różne owoce z barwnymi kwiatami i ziołami.
Pochwalony bądź, Panie mój, przez tych,
co przebaczają dla miłości Twojej
i znoszą słabość i utrapienie.
Błogosławieni, którzy wytrwają w pokoju,
gdyż przez Ciebie, Najwyższy będą uwieńczeni.
Sw. Franciszek z Asyżu
[O. Massimo Fusarelli OFM].
Świętujemy stulecie tekstu, który z pewnością jest wierszem, ale przede wszystkim modlitwą. Słowa nie pozostawiają wątpliwości: Franciszek zwraca się do „Najwyższego, wszechmocnego, dobrego Pana”. Musimy czytać ten tekst w duchu modlitwy, aby naprawdę go zrozumieć. Chcemy zjednoczyć się z modlitwą Franciszka, zgodnie z naszą wiarą, wyrażając ją w modlitwie i dziękczynieniu.
Pierwszym stworzeniem, na którym Franciszek skupia swój wzrok, jest słońce; pisze o nim: „jest piękne i promieniujące wielkim blaskiem”. Piękne i jaśniejące wielkim blaskiem: nosi w sobie podobieństwo do Ciebie, Najwyższy”. W tych słowach, w tych słowach znajdujemy klucz do zrozumienia całego kantyku: słońce i wszystkie stworzenia są znakiem Boga, „noszą w sobie” Jego, „niosą w sobie podobieństwo” do Niego, mówią do nas o Nim, jeśli umiemy patrzeć na nie właściwymi oczyma, tj. oczyma oświeconymi wiarą i utkwionymi w Jezusie Chrystusie, który jest słońcem sprawiedliwości wschodzącym z wysoka.
„Najwyższy, Wszechmogący, Dobry Panie”, modlimy się do Ciebie: otwórz nasze oczy na spojrzenie wiary, która wie w Chrystusie, jak rozpoznać znaczenie Twojej sprawiedliwości. Chrystusie, jak rozpoznać znaczenie Twojej obecności w kosmosie i w historii. Amen.
[O. Carlos Alberto Trovarelli OFMConv].
„Pochwalony bądź, Panie mój, przez brata wiatr i przez powietrze, pochmurne i pogodne i każdy rodzaj pogody”.
Po słońcu, księżycu i gwiazdach, które są niebiańskimi stworzeniami, Franciszek kieruje swój wzrok na to, co znajduje się pod niebem: powietrze, wodę i wodę.
Przede wszystkim chwali Pana „za brata wiatr i za powietrze, pochmurne i pogodne, i za każdy rodzaj pogody”. Warto zwrócić uwagę na związek, jaki jest między powietrzem a klimatem. Jesteśmy szczególnie wrażliwi na ten związek w czasach zmian klimatycznych i globalnego ocieplenia, które budzą niepokój wszystkich. Jak pisze papież Franciszek w
Laudato Si’: „Zmiana klimatu jest globalnym problemem o poważnych konsekwencjach: środowiskowych, społecznych, ekonomicznych, politycznych i dotyczących dystrybucji dóbr. Stanowią one jedno z głównych wyzwań stojących przed ludzkością w naszych czasach” (LS 25).
„Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie”, pomóż nam współpracować z tymi, którzy są zaangażowani w poprawę warunków klimatycznych; daj nam odwagę, by wybrać oszczędność i zobowiązanie do ograniczenia naszej konsumpcji i przywrócenia równowagi w stworzeniu. Amen.
[Tibor Kauser, FZŚ]
„Pochwalony bądź, Panie mój, przez siostrę Wodę, która jest bardzo pożyteczna, pokorna, cenna i czysta”.
Siostra woda jest pierwszą rzeczą, o której wspomina Księga Rodzaju. Została stworzona przed światłem, przed niebem, a „duch Boży unosił się nad wodami” (Rdz 1,1). Jakże cenna jest ona wybrana, aby dać miejsce Duchowi Bożemu! Ten sam Duch Boży wybrał nas nie tylko po to, by unosić się nad nami, ale by w nas zamieszkać! Pochwalony bądź, Panie, za siostrę wodę, tę drogocenną!
Siostra woda jest niezbędna do życia. „Ujrzałem wodę wypływającą spod progu świątyni w kierunku wschodnim. … Gdziekolwiek popłynie rzeka, żyć będzie wszelka istota żywa (…)” – czytamy u proroka Ezechiela (Ez. 47.1, 47.9). Jest nie tylko użyteczna, ale nie możemy bez niej żyć. Jak wspaniale byłoby, gdybyśmy mogli biegać razem z nią i dawać życie! Bądź pochwalony, Panie, za siostrę wodę, tę pożyteczną!
Siostra woda pokornie służy albo przy umywaniu nóg (por. J 13,5) albo zamieniając się w wino, by dawać radość (por. J 2,8), albo by być drogą pod stopami Jezusa (por. Mt 14,25), wszystko to do dyspozycji Pana. Zacznijmy myć nogi, dawać radość i ustępować miejsca Panu, pokornie!
Pochwalony bądź, Panie, za siostrę wodę, pokorną! Siostra woda stworzona przez
Boga jest przejrzysta, czysta, czysta i ma oczyszczać, oczyszczać. „Pokropię cię czystą wodą (…) i oczyszczę cię” (Ez 36,25). Jeśli szukamy siostrzanej wody, czystej wody Boga, zostaniemy oczyszczeni.
[s. Frances Marie Duncan, CFI-TOR].
Franciszek kontynuuje swoją pochwałę, zwracając się do ognia i ziemi, o której mówi, że jest jednocześnie siostrą i matką: siostrą jak każde inne stworzenie, ale także matką, ponieważ karmi nas, wydając „różnorodne owoce z kolorowymi kwiatami i ziołami”. Spojrzenie na ziemię przypomina nam o problemach związanych ze sprawiedliwą dystrybucji żywności, którą ziemia produkuje. Dziś nadal żyjemy w sytuacji nierówności, które zamiast maleć, wciąż rosną zamiast maleć, wciąż rosną, a wielu biednych staje się coraz biedniejszych, a nieliczni bogaci stają się coraz bogatsi.
Nawet prawo do posiadania ziemi nie może być absolutne, ale musi podlegać ograniczeniom wyznaczonym przez istnienie innych istot ludzkich i świadomość, że nie każdy ma prawo do posiadania ziemi, innych istot ludzkich i wiedzy, że przede wszystkim ziemia należy do Boga.
„Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie”, dziękujemy Ci za owoce, które daje nam ziemia. Uznajemy, że wszelkie dobro pochodzi od Ciebie i chcemy z radością zwrócić je Tobie i Twoim wybranym przedstawicielom, którzy są ubogimi tego świata. Amen.
[O. Amando Trujillo Cano, TOR].
Po pochwale stworzeń nieożywionych Franciszek chwali Pana „za tych, którzy przebaczają z miłości do Ciebie, i znoszą słabości i uciski”. Kantyk mówi nie tylko o pięknie natury, ale także o trudnościach ludzkiej historii: jeśli jest pochwała przebaczenia, oznacza to, że istnieją grzechy do przebaczenia, a także słabości i uciski. Odnajdujemy związek między środowiskiem a człowiekiem, które papież Franciszek nauczył nas nazywać „ekologią integralną”, ponieważ „prawdziwe podejście ekologiczne zawsze staje się podejściem społecznym, (…) aby usłyszeć zarówno krzyk ziemi, jak i krzyk ubogich” (LS 49). Wreszcie, Franciszek naucza, że trudności można znosić w pokoju: „błogosławieni, którzy trwają w pokoju”, ponieważ pokój, który czyni człowieka błogosławionym, rozkwita pośród przeszkód i przeciwności.
„Najwyższy, Wszechmogący, Dobry Panie”, daj pokój temu naszemu światu, pokój, który rozkwita pośród słabości i ucisków, i towarzyszy przebaczeniu Twojej miłości, pokój, który pochodzi od Ciebie i czyni nas błogosławionymi. Amen.
[O. Roberto Genuin OFM Cap].
Kantyk przede wszystkim kontempluje piękno kosmosu; następnie rozszerza się na trudne wydarzenia człowieka, a w końcu rzuca spojrzenie na ostateczną i definitywną rzeczywistość dla nas wszystkich: śmierć.
człowieka, a w końcu kieruje swój wzrok na ostateczną i definitywną rzeczywistość dla nas wszystkich: śmierć. I zawsze,
dla każdej kontemplowanej rzeczywistości wznosi się uwielbienie! Nawet w odniesieniu do śmierci Franciszek może powiedzieć: „Niech będzie pochwalony Twój
Panie, przez naszą siostrę śmierć cielesną”. Co może tłumaczyć taką postawę Franciszka, który zawsze jest zdolny do uwielbienia? Jego sekretem jest wiara w Boga, który jest „dobry, każde dobro, najwyższe dobro, który sam jest dobry”. Tylko taka wiara może wyjaśnić to nieustanne uwielbienie, które uznaje, że wszystko pochodzi od Boga i że wszelkie dobro jest odnawiane i, że wszelkie dobro jest Mu przywracane w dziękczynieniu i uwielbieniu.
„Najwyższy, wszechmocny, dobry Panie”, daj nam głęboką wiarę Franciszka, abyśmy mogli uznać Ciebie za jako jedyne dobro i z radością przywrócić Ci dary kosmosu, wydarzenia historii i całe nasze życie, aż do ostatniego i ostatecznego spoczynku. Amen.
